Niska rezerwa jajnikowa

Najważniejszym czynnikiem wpływającym na obniżenie rezerwy jajnikowej jest wiek kobiety. Liczba komórek jajowych jest określona już w momencie, gdy dziewczynka przychodzi na świat i wynosi średnio ok. 400 tys. Z wiekiem pula komórek jajowych maleje, podobnie jak poziom hormonu antymullerianowskiego.

U kobiet w okresie rozrodczym liczba komórek jajowych wynosi średnio ok. 40 tys. Istotny spadek płodności obserwuje się od 30 roku życia, a ryzyko, że w ciągu roku starań o dziecko nie uda się uzyskać ciąży, wzrasta z 5% (20-25 r.ż.) do 30% (35-38 r.ż.). Wiek kobiety oraz jej rezerwa jajnikowa mogą również wpływać na jakość komórek jajowych.

Warto pamiętać, że zabiegi operacyjne wykonywane na przydatkach mogą prowadzić do częściowej, a czasem nawet znacznej utraty rezerwy jajnikowej. W niektórych przypadkach bardzo niski poziom AMH jest konsekwencją wczesnego wygasania funkcji jajników (ang. Premature Ovarian Failure, POF).

• genetyczne
• autoimmunologiczne
• być wynikiem przebytych stanów zapalnych
• agresywnych terapii onkologicznych

Pierwszym badaniem wykonywanym w celu oceny rezerwy jajnikowej jest określenie poziomu hormonu antymüllerowskiego AMH  w surowicy krwi. Stanowi on unikalny parametr endokrynologiczny, oceniający funkcje żeńskich gonad płciowych i jest idealny jako:

• wskaźnik oceny płodności;
• parametr liczby rosnących pęcherzyków jajnikowych – marker rezerwy jajnikowej;
• czynnik prognostyczny przedwczesnego wygasania funkcji jajników.

AMH jako parametr płodności dostarcza informacji zarówno o puli pęcherzyków jajnikowych, jaką dysponuje kobieta w danym okresie dojrzałości płciowej, jak i o ich jakości. Wraz z wiekiem kobiety zmniejsza się zapas pęcherzyków jajnikowych, co odzwierciedlają wartości AMH we krwi.

W przypadku przedwczesnego wygasania funkcji jajników (ang. Premature Ovarian Failure, POF), poziomy AMH w surowicy są bardzo niskie, a nawet nieoznaczalne. Pomiar stężenia AMH odgrywa również istotną rolę w diagnostyce początkowego stadium przedwczesnego wygasania funkcji jajników u prawidłowo jeszcze miesiączkujących kobiet. Rozpoczynająca się niewydolność jajników w swoim pierwszym stadium może ujawnić się pod postacią nieregularnych cykli miesiączkowych (przejściowa niewydolność jajników) i w ciągu 3 do 10 lat przechodzi w stadium menopauzy.

Dotychczasowe badania wykazały, iż oznaczenie stężenia AMH pozwala precyzyjnie rozróżnić początkowe stadium POF z regularnymi cyklami miesiączkowymi, od stadium przejściowej niewydolności jajników u pacjentek niespełniających wszystkich kryteriów tego zespołu. Jednocześnie u kobiet z PCOS, czyli Zespołem Policystycznych Jajników, poziom AMH jest znacząco podwyższony.

W przypadku kobiet z obniżoną rezerwą jajnikową konieczne jest indywidualne zaplanowanie terapii, poprzedzone oceną przyczyn problemu. Na precyzyjne zaplanowanie odpowiedniej strategii postępowania klinicznego w przypadku pacjentek onkologicznych, czy z przedwczesnym wygasaniem funkcji jajników, pozwala analiza zależności między poziomem AMH i pulą pęcherzyków jajnikowych. Ścisła korelacja z ilością pierwotnych pęcherzyków jajnikowych umożliwia ocenę spodziewanej odpowiedzi jajników na zastosowanie leków w programach rozrodu wspomaganego. Na podstawie wyników, lekarz indywidualnie ustala optymalny schemat stymulacji owulacji umożliwiający uzyskanie jak największej liczby pęcherzyków jajnikowych, przy ograniczeniu ryzyka działań niepożądanych.

Niski poziom rezerwy jajnikowej może oznaczać konieczność pobrania i zamrożenia komórek jajowych , zanim rezerwa się wyczerpie, w celu późniejszego wykorzystania ich w leczeniu. Warto podjąć takie kroki, aby uniknąć ryzyka naturalnego wyczerpania rezerwy przed zakończeniem leczenia, czyli przed osiągnięciem upragnionej ciąży.

Specjaliści w Klinikach INVICTA mają wieloletnie doświadczenie w postępowaniu z pacjentkami o niskim poziomie AMH. Dzięki temu jesteśmy w stanie skutecznie pomagać pacjentkom w ich drodze do macierzyństwa.

Wczesne zdiagnozowanie obniżonej rezerwy jajnikowej umożliwia podjęcie niezbędnych działań w zakresie ochrony płodności, a także przyspieszenie leczenia, które daje szansę na macierzyństwo.

Badania prowadzone wśród kobiet leczących się z powodu niepłodności metodami wspomaganego rozrodu ukazują dodatkową przydatność badania AMH. Jego poziom wskazuje nie tylko na rezerwę jajnikową, ale także koreluje z odsetkiem prawidłowo zapłodnionych komórek metodą in vitro, a co za tym idzie pozwala ocenić szanse badanych pacjentek na zajście w ciążę. AMH pozwala również określić moment, kiedy kobieta wejdzie w okres menopauzy.