Pierwsze dni po porodzie

Po porodzie skóra noworodka jest pokryta mazią płodową. Na skórze mogą być widoczne wybroczyny, które same znikają w ciągu kilku tygodni. W okolicach ust i na nosie mogą być widoczne białe grudki, które również same znikną w ciągu kilku dni. Głowa dziecka może mieć nieco wydłużony kształt, co jest wynikiem przeciskania się noworodka przez kanał rodny. Skóra na głowie dziecka może być obrzmiała – tzw. przedgłowie, które również szybko zaniknie. Bezpośrednio po porodzie oczy dziecka mogą być opuchnięte.
Ponieważ noworodek jest bardzo wrażliwy na zmianę temperatury należy go chronić zarówno przed przegrzaniem jak i oziębieniem. Między 2 -3 dniem życia skóra noworodka może “zżółknąć” – jest to objaw fizjologicznej żółtaczki noworodków. Po przyjściu na świat, noworodek jest badany przez pediatrę. Następnie u malucha dokonuje się pomiarów ciała (waga; długość ciała; obwód głowy i barków).

Pępowina, która do tej pory łączyła matkę i dziecko zaraz po porodzie zostaje odcięta. Pozostaje po niej tylko kikut, który należy przemywać (o tym jak przygotować odpowiedni roztwór i jak to robić poinformują nasze położne). Im szybciej kikut wyschnie i odpadnie – tym lepiej. Przyjmuje się, że do 4 tygodnia powinien już odpaść.

Od 1 do 20 minuty życia noworodka ocenia się: zabarwienie skóry, napięcie mięśniowe, częstość tętna, częstość oddechów oraz obecność odruchów noworodkowych. Według tzw. skali Apgar maksymalnie noworodek może otrzymać 10 punków (po 2 punkty za każdy z pięciu wyżej wymienionych parametrów).

Noworodek przez pierwszych kilka dni praktycznie tylko je i śpi. W pierwszym tygodniu noworodek przeważnie traci na wadze, co jest związane między innymi z:

• wydaleniem pierwszych stolców tzw. “smółki”, która jest ciemnego, smolistego koloru;
• parowaniem wody przez skórę;
• zużywaniem zapasów energetycznych zgromadzonych w tkance tłuszczowej;
• wydaleniem moczu.

Odruchy noworodka
Ważniejsze z nich to:

• odruch szukania brodawki, ssania i połykania – odruch szukania pojawia się w 31 tygodniu życia, zanika w 6 miesiącu. Odruch ssania pojawia się w 34 tygodniu ciąży, zanika w 36 miesiącu życia. Odruch połykania pojawia się w 34 tygodniu życia. Gdy tylko pogłaszczesz dziecko w policzek natychmiast odwróci główkę w jego stronę i otworzy szeroko usta w poszukiwaniu jedzenia, nawet, jeśli odnajdzie tylko palec zacznie go mocno ssać. Odruch połykania i ssania bada się wprowadzając smoczek do ust dziecka, po czym następuje energiczne ssanie.
• odruch chwytny – dziecko zaciska rączki na np. podanym mu palcu. Od urodzenia do 3 roku życia (stopy), 5 – 6 rok życia (dłonie). Można zaobserwować wkładając swój palec w dłoń noworodka, zaciska on wówczas paluszki tak mocno, że można go nawet unieść.
• odruch Moro – polega na odrzuceniu obu rąk w bok i do tyłu a następnie na ich -przywiedzeniu do klatki piersiowej. Obecny od urodzenia do 4 miesiąca życia.
• automatyczny chód kiedy trzymamy dziecko ?pod pachy” a jego stopy jednocześnie zetkną się z podłożem.

Noworodek reaguje na silne bodźce świetlne, akustyczne. Dokładnie nie zlokalizuje, ale zwraca oczy w kierunku bodźca. Powonienie u noworodków nie jest jeszcze dobrze rozwinięte. Prawdopodobnie rozpoznaje on zapach matki i jej mleka. Źrenice reagują na światło od 29 tygodnia życia płodnego. Dziecko urodzone po 32 – 36 tygodniu odwraca głowę w kierunku intensywnego oświetlenia.