Obserwacja śluzu
Po skończonej miesiączce w większości cykli szyjka macicy jest zaczopowana korkiem gęstego śluzu. W miarę dojrzewania komórki jajowej pojawia się śluz. Początkowo śluz jest mętny i lepki, ale stopniowo zmienia się w bardziej rozciągliwy, przejrzysty i śliski. Zwiększa się też jego ilość. Wreszcie śluz wygląda jak surowe białko jaja kurzego. To właśnie jest śluz płodny.
Proces zmieniania się śluzu od chwili jego pojawienia się, do osiągnięcia konsystencji surowego białka jajka kurzego, trwa około 6 dni. Pod koniec obecności białkopodobnego śluzu następuje jajeczkowanie – komórka jajowa uwolniona z jajnika przedostaje się do jajowodu. W tym czasie, jeżeli spotka się z plemnikiem, może dojść do zapłodnienia. Po jajeczkowaniu szyjka macicy nie wytwarza już płodnego śluzu (zamiast niego wytwarza się tzw. śluz niepłodny) i ponownie zostaje zamknięta przez gęsty czop śluzowy.
Pomiar temperatury ciała
Hormon progesteron, którego poziom wyraźnie rośnie tuż po owulacji, powoduje zmiany podstawowej temperaturze ciała, co pozwala na ustalenie fazy niepłodności poowulacyjnej. Raptowny skok temperatury oznacza, że rozpoczęła się produkcja progesteronu, a więc wcześniej nastąpiło jajeczkowanie.
Temperaturę należy mierzyć codziennie rano o tej samej godzinie, zaraz po przebudzeniu, na czczo, nie wstając przedtem z łóżka. Jest to tzw. podstawowa temperatura ciała. Kobiety pracujące w nocy mierzą temperaturę po nie mniej niż 5 godzinach wypoczynku w pozycji leżącej, zawsze o tej samej godzinie.
Skok temperatury o ok. 0,5 stopnia Celsjusza następuje po jajeczkowaniu. Temperatura opada ponownie pod koniec cyklu przy rozpoczynającej się następnej menstruacji.
