Aurelia Kurczyńska
psycholog,
Klinika Leczenia Niepłodności INVICTA
To, co się w Pani życiu wydarzyło było bez wątpienia niezwykle bolesne. Poronieniu często towarzyszą przykre emocje, rozdzierający wręcz fizyczny ból, podobnie jak w przypadku straty kogoś bliskiego, kochanego, kto żył i istniał obok nas. Chociaż dziecka nie było jeszcze na świecie – miało ono już wybrane imię, swój pokoik, łóżeczko, zabawki, ubranka. Było dla niego miejsce: na swoje maleństwo z niecierpliwością czekali kochający rodzice.
Z czym mierzy się zatem kobieta, gdy jest w zaawansowanej ciąży i traci w takim momencie dziecko? Musi zmierzyć się z ogromnym smutkiem, poczuciem niesprawiedliwości, krzywdy: skonfrontować z uczuciami, które są wręcz nie do zniesienia. Pojawiają się pytania: Dlaczego Ja? Dlaczego mnie to spotkało a nie kobietę, która wcale dziecka nie chce i może w ogóle go nie powinna mieć? Do tego jeszcze dookoła jest mnóstwo przedmiotów, które tylko przypominają w bolesny sposób o radości, która miała nadejść a nie nadejdzie… bo dziecka już nie ma. Kobieta, która jest w zaawansowanej ciąży, dla której najważniejszym teraz zadaniem jest przygotowanie się na przyjście na świat niemowlęcia, z którym już ją łączy matczyna więź, które już pokochała, wtedy kiedy je traci doświadcza niezwykle bolesnych uczuć – przytłaczającego głębokiego żalu i rozpaczy. Przyszła matka nie jest gotowa na taki cios. Czeka przecież na radość i szczęście, a nie na tak trudne doświadczenie.
Niektóre kobiety (podobnie jak Pani) natychmiast decydują się zakupione wcześniej dla maluszka rzeczy usunąć i robią to po to, aby nie cierpieć. Usuwają przedmioty – nie da się jednak zapomnieć, usunąć z umysłu przygnębiające myśli i wyciąć z serca takiego ogromu cierpienia.
Od czasu Pani straty minęły już cztery lata. Lęk jednak nadal nie odpuszcza – napisała Pani: ‚ boję się, że to się powtórzy’. To zrozumiałe, adekwatne do przeżytego wcześniej doświadczenia. W głowie pojawiają się zapewne wciąż pytania: Co, jeśli znowu zajdę w ciążę i po raz kolejny poronię? Jak tym razem to przeżyję? Aż w końcu: Nie dam rady po raz kolejny tego udźwignąć… I wycofuje się Pani. Lęk jest zbyt paraliżujący.
Niektóre z moich pacjentek w wyniku takich doświadczeń, jak Pani, nie decydują się na kolejną ciążę właśnie z obawy, iż sytuacja znowu się powtórzy. Ogarnia je paniczny lęk, iż ponownie stracą dziecko. Umysł zaczyna pisać najczarniejsze scenariusze. Jednak wcale tak nie musi być. Wielu kobietom się jednak udaje, rodzą dzieci pomimo wcześniejszego poronienia. Inne panie z kolei chcą bardzo szybko zajść w następną ciążę, aby ukoić ból po stracie. Takie pacjentki również trafiają do mojego gabinetu. Ani jedna, ani druga decyzja jednak, nie jest najlepszym rozwiązaniem.
Kiedy lęk jest tak ogromny, że utrudnia, czy wręcz uniemożliwia podjęcie po raz kolejny decyzji o przygotowaniach do następnej ciąży – kobieta sama sobie odbiera szansę na własne dziecko. Z drugiej strony – kiedy decyduje się ponownie na potomstwo w bardzo krótkim czasie od poronienia – maluch staje się dzieckiem zastępczym i może być obciążony emocjami swojej mamy, wynikającymi z przeżywania straty jeszcze po poprzednim dziecku. Najpierw trzeba ‚opłakać’ dziecko, które odeszło. Żadne inne dziecko zwyczajnie nie jest w stanie go zastąpić. Warto, aby miała Pani świadomość, iż kobieta, kiedy podejmuje taką decyzję, jest jednocześnie w dwóch procesach psychologicznych – z jednej strony przeżywa żałobę po stracie nienarodzonego dziecka, z drugiej jest w procesie przygotowywania się na przyjście na świat kolejnego maluszka. To może być bardzo obciążające zarówno dla niej samej, jak i dla dziecka.
Pani Anno – wiele kobiet, którym udaje się w końcu zajść w ciążę nawet po wielu poronieniach i doczekać maleństwa (takie pacjentki również mam), przeżywa podobne uczucia, jak Pani – lęk, żal, smutek. Czasem emocje te są obecne niemal przez cały okres ciąży, co nierzadko utrudnia przyszłym mamom cieszenie się w pełni z tego wyjątkowego dla kobiety okresu. Zazdrość, o której też Pani pisze jest neutralnym uczuciem. Nie jest ani dobra, ani zła. Jest adekwatna do Pani sposobu reagowania oraz doświadczeń osobistych. Jest po prostu nieprzyjemna. To normalne, ludzkie uczucie. Patrząc na dzieci, które są w wieku, w którym byłby teraz Pani maluch, może się ona zatem w naturalny sposób pojawiać. Uwaga koncentruje się, bowiem, na braku własnego dziecka – stąd smutek i żal. Skupienie się na szczęściu innych kobiet, ich radości z posiadania potomstwa – przedszkolaków, które biegają umorusane po podwórku – może, wbrew pozorom, pomóc Pani we wzbudzeniu u siebie nieco lepszego samopoczucia. Dzieci te są, bowiem, radością samą w sobie. Dopiero w kontekście własnej straty, zaczyna Pani odczuwać w związku z nimi przykre uczucia. Radość z cudzego dziecka jest możliwa, jednak często dopiero staje się to możliwe, gdy sami znajdziemy się w fazie akceptacji własnego, bolesnego doświadczenia.
