Data aktualizacji: 5 lipca 2024
Data utworzenia: 17 marca 2022
Przeczytasz w 3 min
Pacjenci słysząc rozpoznanie niepłodności przeżywają rodzaj straty nie tyle dotyczącej utraty osoby czy kontaktów z nią ile potencjalnych możliwości realizacji swoich pragnień. Istnieje pewien wzorzec reakcji psychologicznej na diagnozę niepłodności: najpierw pojawia się faza zaprzeczania, potem złości i ostatecznie akceptacji. Pierwszą reakcją jest zazwyczaj zdziwienie i niedowierzanie. Często pacjenci nie chcą zaakceptować diagnozy i zaprzeczają jej trafności.
W kolejnej fazie typowymi reakcjami są gniew i złość, zarówno wobec osoby lekarza, metod diagnostycznych i metod leczenia, jak i wobec osoby partnera, szczególnie jeśli wina leży po jego stronie.
Ostatnią fazą jest akceptacja niepłodności i jej następstw. Wejście w tę fazę oznacza wyciszenie intensywnych emocji i całkowite pogodzenie się z nieplanowaną bezdzietnością. Mimo, że żal i poczucie straty mogą dalej się przejawiać, rodzi się akceptacja, która polega na poszukiwaniu sposobu przezwyciężenia bezdzietności.
Niepłodne pary mogą analizować dostępne im metody leczenia, mogą zdecydować o adoptowaniu dziecka lub pogodzić się z zaistniałą sytuacją i podjąć decyzję o pozostaniu bezdzietnymi (wg Bielawskiej-Batorowicz: „Psychologiczne Aspekty Prokreacji” 2006).
Diagnoza niepłodności potem jej leczenie ma znaczenie nie tylko w kontekście medycznym, ale wywiera również wpływ finansowy, socjologiczny, emocjonalny i psychologiczny na pacjenta, jego partnera, rodzinę czy otoczenie. Uczucia takie jak lęk, strach, smutek, depresja, samotność, bezsilność są uczuciami dość powszechnymi wśród pacjentów leczących się z powodu niepłodności, a napięte i pełne stresu relacje pomiędzy partnerami są często obecne w całym procesie leczenia.
Problemy emocjonalne mogą wpływać na wyniki prowadzonego leczenia. W trakcie leczenia pojawiają się tzw. emocjonalne wzloty i upadki, trzeba jednak zwrócić uwagę na różne pojawiające się niekorzystne uczucia, szczególnie, kiedy przybierają one na sile. Warto wówczas rozważyć możliwość skorzystania z profesjonalnego wsparcia udzielanego przez doświadczonego w dziedzinie problemów związanych z niepłodnością psychologa czy psychoterapeuty, szczególnie wówczas, gdy przez dłuższy okres odczuwane są silnie takie uczucia jak: brak zainteresowania codziennym życiem, poczucie smutku, które nie mija, napięcie w relacjach z otoczeniem, trudności z myśleniem o czymkolwiek innym jak niepłodność, lęk, trudności z koncentracją, zasypianiem, spaniem, budzeniem się, zmiana apetytu i wagi, zwiększone korzystanie z używek: papierosów, alkoholu, leków, myśli o śmierci czy samobójstwie, długo utrzymujące się poczucie izolacji, pesymizmu, poczucie winy, beznadziei, wściekłości czy agresji.
Zespół medyczny w INVICTA (lekarze, położne, pielęgniarki, konsultanci i opiekunowie pacjenta) stara się być wsparciem i minimalizować wpływ czynników emocjonalnych na leczenie, często jednak o wiele bardziej wskazane jest skorzystanie z konsultacji psychologa lub psychoterapeuty, który na co dzień zajmuje się współpracą z pacjentem Kliniki Leczenia Niepłodności. (Informacji o możliwości takiego spotkania z psychologiem może udzielić Opiekun Pacjenta czy lekarz).