Ciąża po 40, czyli co powinnaś wiedzieć?

Sytuacja kobiet po 40 roku życia borykających się z problemem niepłodności wymaga szczególnego podejścia. Rezerwa jajnikowa kobiety zmniejsza się z upływem lat. Dlatego szanse na zajście w ciążę po ukończeniu 40 roku życia mogą być ograniczone. Diagnostyka przyczyn i plan leczenia zawsze ustalany jest indywidualnie, bez względu na to, w jakim wieku jest pacjentka. W Klinikach INVICTA pomagamy spełniać marzenia o macierzyństwie kobietom w różnym wieku. Dotyczy to również kobiet w wieku dojrzałym, ponieważ to nie TYLKO wiek stanowi ograniczenie, ALE RÓWNIEŻ stan zdrowia. Jeśli sytuacja medyczna kobiety pozwala na zajście w ciążę i jej bezpieczne donoszenie, jesteśmy gotowi, aby pomóc.

Kobiety, które decydują się na macierzyństwo w dojrzałym wieku, powinny rozważyć wykonanie szeregu badań. Pozwolą one ocenić ich stan zdrowia i określić, czy możliwe jest w ich przypadku zajście w ciążę. Równie istotne jest oczywiście jej bezpieczne donoszenie. Jest to ważne, ponieważ po 35 roku życia szanse na potomstwo maleją, gdyż zmniejsza się liczba jajeczek gotowych do zapłodnienia.

Jednak późne macierzyństwo, to nie tylko ograniczenia związane z malejącą rezerwą jajnikową. Z wiekiem nasze komórki rozrodcze nie są już tak dobrej jakości, więc ryzyko urodzenia dziecka z wadami genetycznymi wzrasta. Warto mieć również świadomość tego, jak wielkim wysiłkiem dla organizmu kobiety jest poród. Przestrzeganie zaleceń lekarskich i odpowiednie przygotowanie się do ciąży, w przypadku kobiet dojrzałych, jest niezwykle istotne.

Przed ciążą warto zdecydować się na przesiewowe badanie genetyczne dla przyszłych rodziców – CLARA oraz wykonać:

• morfologię krwi,
• badanie ogólne moczu,
• badanie poziomu glukozy,
• badania układu krzepnięcia (INR, APTT, fibrynogen),
• oznaczenie grupy krwi i RH,
• przeciwciała IgG, IgM przeciwko różyczce,
• badania infekcyjne HBV, HCV, HIV, VDRL
• ew. inne badania, które zleci lekarz i które pozwolą na określenie kondycji przyszłej mamy.

W trakcie ciąży, aby kontrolować stan zdrowia dziecka jeszcze na etapie życia płodowego, zalecane są badania prenatalne. Różnią się one od siebie zarówno sposobem ich wykonywania, ryzykiem powikłań, jak i zakresem wykrywanych wad u dziecka. Badania dzielą się na nieinwazyjne i inwazyjne. Drugie z nich zawsze wykonuje się według wskazań lekarza i na podstawie decyzji pacjentki.

Będąc w ciąży, należy także wykonywać regularne badania USG, a dodatkowo USG genetyczne. Równie istotne jest przeprowadzenie u ciężarnej nieinwazyjnego badania prenatalnego NACE®24. Uzyskane wyniki pozwolą optymalnie zaplanować ścieżkę dalszego postępowania, wybrać sposób prowadzenia pacjentki i ewentualnie dodatkowe procedury, które pozwolą jej bezpiecznie przejść przez okres ciąży i poród.

W przypadku tzw. późnego macierzyństwa odpowiednie przygotowanie do ciąży jest kluczowe zarówno dla bezpieczeństwa matki, jak i zdrowia jej przyszłego dziecka. Ze względu na to, że płodność kobiety zmniejsza się z wiekiem, zdarza się, że realizacja planów o założeniu rodziny w przypadku kobiet dojrzałych, wymaga poszerzonej diagnostyki bądź zastosowania technik wspomaganego rozrodu.

W przypadku dojrzałych kobiet, u których zdolności rozrodcze ze względu na wiek są ograniczone, rekomendujemy skorzystanie z porady specjalisty w zakresie leczenia niepłodności oraz wykonanie rozszerzonej diagnostyki:

• oceny poziomu testosteronu we krwi,
• pomiar poziomu całkowitej witaminy D we krwi,
• wykonanie panelu badań w kierunku zaburzeń immunologicznych,
• testy genetyczne,
• wykonanie mammografii, USG piersi oraz EKG, ew. RTG klatki piersiowej,
• przeprowadzenie prób wysiłkowych,
• przeprowadzenie testów tolerancji glukozy, wykonanie lipidogramu, badania układu krzepnięcia, badania kału na obecność krwi utajonej.

Jeżeli kobieta ma więcej niż 40 lat, lekarz powinien zwrócić szczególną uwagę na kwestię prawdopodobieństwa wystąpienia pewnych chorób. Należą do nich schorzenia sercowo-naczyniowe, cukrzyca i nadciśnienia w trakcie potencjalnej ciąży. Dodatkowo należy rozważyć podwyższone ryzyko położnicze, związane z wpływem zaawansowanego wieku. U kobiet po 40 roku życia istnieje większe ryzyko określonych negatywnych wydarzeń. Są to poronienia, wystąpienia stanu przedrzucawkowego, problemów związanych z funkcją tarczycy, przedwczesnego odklejenia się łożyska czy zdiagnozowania mięśniaków macicy.

Jeśli, ze względu na ograniczenia związane z wiekiem, naturalne poczęcie dziecka nie będzie możliwe, stosuje się techniki wspomaganego rozrodu. Jakie procedury należy rozważyć w zależności od sytuacji medycznej pacjentki?

Jeśli możliwe jest pobranie własnych komórek jajowych pacjentki, a wyniki badań kariotypu w jej przypadku są prawidłowe – możliwe jest zastosowanie standardowego programu in vitro z odpowiednio dostosowaną stymulacją oraz diagnostyką preimplantacyjną w kierunku zaburzeń związanych z wiekiem kobiety. Pozwala ona na wykrycie chorób, takich jak zespół Downa, Turnera, Edwardsa, Klinefertera, Pataua, Jacobsa czy trisomię chromonosu X. Dzięki ocenie morfologicznej komórek pacjentki do procedury in vitro wybiera się możliwie najzdrowsze zarodki. Charakteryzuje je największy potencjał implantacyjny, a to zwiększa szansę na zajście w ciążę i jej prawidłowy przebieg.

W przypadku kobiet, u których rezerwa jajnikowa jest znacznie obniżona i istnieje ryzyko niepowodzenia stymulacji, zaleca się przystąpienie do programu in vitro z komórką jajową dawczyni. Takie rozwiązanie pozwoli spełnić plany o macierzyństwie i daje szansę na urodzenie zdrowego dziecka.

Istotne jest, aby kobiety zebrały pełną informację na temat historii zaburzeń genetycznych występujących w rodzinie. Jeśli jest ona poważna, należy zastosować specjalistyczną diagnostykę preimplantacyjną PGD NGS w ramach procedury in vitro.

W przypadku dojrzałych pacjentek istotne jest odpowiednie zaplanowanie i precyzyjna realizacja. Sposób stymulacji, wdrożenie w procesie inkubacji zarodków adekwatnych procedur oraz szczegółowa obserwacja zarodków z użyciem systemu TimeLapse. Dzięki temu monitorowanie odbywa się w sposób ciągły. Pozwala to o wiele lepiej widać wszelkie zmiany jak np. podział komórkowy zarodków czy przejście do kolejnego stadium. Zarodkom przez cały okres wzrostu zapewnia się warunki jak w brzuchu u mamy, co jest ważne dla ich rozwoju.

Wczesne objawy ciąży po 40 roku życia można pomylić z początkiem menopauzy. Mogą pojawić się wahania nastrojów, zanik krwawienia, ból głowy, tkliwość piersi oraz zmęczenie. Zatem jeśli w określonym terminie nie pojawia się miesiączka, warto wykonać test ciążowy, który pozwoli ustalić przyczynę tych dolegliwości. Dla kobiet dojrzałych przebieg ciąży może być trudniejszy i wiązać się z większym ryzykiem. Można jednak je zminimalizować, dzięki odpowiedniemu przygotowaniu, badaniom oraz stałej opiece lekarza prowadzącego. Wszystko po to, aby zarówno przebieg ciąży, jak i rozwiązanie były bezpieczne dla matki i dziecka.

Ciąża po 40 roku życia, mimo że wymaga większej uwagi, stałej opieki lekarskiej i „specjalnego” traktowania, ma również wiele zalet. Dojrzałe macierzyństwo to często większa gotowość – finansowa i emocjonalna – na urodzenie pierwszego dziecka. To również często większy spokój i stabilizacja, które sprzyjają rozwojowi dziecka. Decydując się na późne macierzyństwo, warto wziąć pod uwagę wszystkie aspekty z nim związane. Ograniczeniem nie jest tak naprawdę wiek, ale zdrowie przyszłej mamy.

Wśród zalet późnego macierzyństwa można wymienić większą stabilizację finansową i emocjonalną, która często towarzyszy osobom decydującym się na macierzyństwo w późniejszym wieku. Doświadczenie życiowe i zawodowe może również przyczynić się do lepszego przygotowania się do roli rodzica oraz bardziej świadomego podejścia do wychowania dziecka. Jednakże, późne macierzyństwo może również wiązać się z pewnymi wadami. Wraz z wiekiem rośnie ryzyko wystąpienia niepłodności oraz powikłań podczas ciąży, takich jak cukrzyca ciążowa, nadciśnienie czy zwiększone ryzyko porodu przedwczesnego. Istnieje również większe ryzyko wystąpienia nieprawidłowości genetycznych u dziecka, co może wymagać dodatkowych badań prenatalnych oraz decyzji dotyczących ewentualnego przerwania ciąży. W związku z tym decyzja o późnym macierzyństwie powinna być starannie przemyślana, a kobiety podejmujące ją powinny być pod opieką lekarza i regularnie monitorować przebieg ciąży, aby zapewnić zdrowie zarówno sobie, jak i dziecku.

Ciąża po 40 roku życia jest możliwa. Kluczowa jest rezerwa jajnikowa kobiety, ale istotny jest również jej stan zdrowia. Warto więc zadbać o zdrowy tryb życia. Należy zmodyfikować swoją dietę, włączając produkty świeże i jak najmniej przetworzone. Ważna jest również aktywność fizyczna oraz odpowiednia suplementacja. Przyszła mama powinna unikać sytuacji stresowych, które mogą utrudniać zapłodnienie. Warto również ustabilizować swoją wagę, zrezygnować z używek i regularnie się badać.