Konsultacja medyczna: dr n. med. Elżbieta Zarychta
Data aktualizacji: 11 lipca 2024
Data utworzenia: 11 listopada 2023
Przeczytasz w 8 min
Pary planujące w przyszłości założenie rodziny powinny świadomie podejmować decyzję o wyborze metody antykoncepcji. W końcu każdy ma prawo zadecydować o właściwym dla siebie czasie zajścia w ciążę. Dotyczy to także osób aktywnych seksualnie, które nie pozostają w związkach partnerskich. Dla kobiet jedną z najskuteczniejszych metod zabezpieczenia się przed nieplanowanym zapłodnieniem są tabletki antykoncepcyjne.
Na przestrzeni dziesięcioleci wokół doustnych środków hormonalnych narosło wiele mitów, również tych związanych z ciążą. Tabletki antykoncepcyjne a ciąża – jaka jest między nimi zależność? Czy tabletki mogą negatywnie wpłynąć na starania o dziecko i sam przebieg ciąży? Jaka jest skuteczność “naturalnych” sposobów? W artykule postaramy się obalić kilka najczęściej powielanych mitów
W zależności od rodzaju tabletek antykoncepcyjnych i zawartych w nich substancji, przyjmuje się je według określonego schematu, w którym kluczowa jest regularność. Wartym zapamiętania jest, że działanie doustnych środków hormonalnych nie tylko czasowo wstrzymuje owulację! Zagęszczają one również śluz szyjkowy. Obydwa te skutki są oczywiście w pełni odwracalne.
Dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne przyjmowane są przez pacjentki, dla których celem jest uregulowanie cyklu miesięcznego. Używane są one jednak również do poprawy stanu skóry. Jednak zdecydowana większość kobiet stosuje je w celach antykoncepcyjnych.
Po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych około 50% kobiet skutecznie zachodzi w ciążę już po 3 miesiącach starań! Trzeba pamiętać, że nowoczesne pigułki antykoncepcyjne zawierają niewielkie ilości hormonów. jedynym wpływem pigułek na późniejszą płodność jest ewentualne opóźnienie momentu zajścia w ciążę.
Możliwość zajścia w ciąże jeszcze w trakcie przyjmowania pigułek jest rzadko omawiania. Antykoncepcja hormonalna posiada wysoką skuteczność – to nie ulega wątpliwości. Jednak – jak każda inna forma antykoncepcji – nie daje 100% gwarancji, że do ciąży nie dojdzie.
Ponadto, należy pamiętać, że na skuteczność tej formy antykoncepcji ma również wpływ wiele innych czynników. Są to między innymi regularność przyjmowania tabletek, czy procesy wchłaniania lub metabolizowania zawartych w nich substancji, które z różnych przyczyn mogą zostać zaburzone – np. przez przyjmowanie innych substancji. Czy zajście w ciążę w trakcie przyjmowania antykoncepcji hormonalnej może być niebezpieczne dla zdrowia kobiety i jej przyszłego dziecka?
Bardzo często, zanim kobieta poczuje, że chce zostać matką, będzie przyjmowała tabletki antykoncepcyjne. Czasami będzie to nawet przez kilka lub kilkanaście lat. Planując założenie rodziny, warto świadomie podejść do etapu przygotowania organizmu do ciąży. W Klinikach INVICTA istnieje możliwość skorzystania z wizyty prekoncepcyjnej. Odstawienie antykoncepcji hormonalnej zawsze dobrze jest omówić z lekarzem ginekologiem.
Warto wiedzieć, że już w pierwszym naturalnym cyklu po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej, kobieta może zajść w ciążę. W niektórych przypadkach ustabilizowanie gospodarki hormonalnej zajmuje kilka miesięcy. Kluczowy jest tu rodzaj stosowanej antykoncepcji hormonalnej, wiek kobiety, czas zażywania tabletek, a także indywidualne cechy organizmu. Szczególnie istotna w kontekście płodności i ewentualnych problemów z zapłodnieniem jest rezerwa jajnikowa. Tu główną rolę odgrywa jej wiek oraz poziom hormonu AMH w organizmie. W dokładnej ocenie wszystkich tych czynników nieoceniona jest pomoc lekarza.
Każdy przypadek wymaga oczywiście indywidualnego podejścia. Ciekawym natomiast jest fakt, że zaraz po odstawieniu niektórych rodzajów pigułek antykoncepcyjnych wzrasta szansa na wystąpienie ciąży mnogiej! Dzieje się tak m.in. w wyniku uwolnienia w pierwszych naturalnych cyklach większej ilości komórek jajowych. Większość z nich do tej pory było hamowane czasowym zatrzymaniem owulacji. Wysoka liczba komórek jajowych w cyklu podnosi szansę na zajście w ciążę mnogą. Warto wziąć ten aspekt pod uwagę, planując powiększenie rodziny po odstawieniu doustnej antykoncepcji hormonalnej.
W kontekście stosowania antykoncepcji hormonalnej przebija się wiele specyficznych poglądów. Jednym z nich jest stwierdzenie, że długotrwałe zażywanie pigułek może spowodować u kobiety niepłodność. Dodatkowo niektórzy uważają, że hamowanie owulacji i ogólny wpływ antykoncepcji hormonalnej ma druzgocący wpływ na organizm kobiety. Sama ciąża może być zagrożona różnymi negatywnymi skutkami ubocznymi z poronieniem włącznie. Tymczasem warto w tym kontekście wiedzieć, że nowoczesne tabletki antykoncepcyjne zawierają minimalne ilości hormonów. Są one na bieżąco metabolizowane w organizmie i nie są w nim gromadzone. Nie jest możliwe, aby przyjmowanie pigułek miało wpływ na późniejszy przebieg ciąży.
Wspomniane wcześniej przekonania dotyczące wpływu tabletek antykoncepcyjnych na ciążę są najczęściej mitami. Mogą one być niezwykle szkodliwe dla samoświadomości kobiet w kontekście ich zdrowia i płodności. Dlatego najlepszym rozwiązaniem przed podjęciem decyzji o stosowaniu antykoncepcji hormonalnej, jest zawsze konsultacja z lekarzem ginekologiem. Doświadczony specjalista dobierze rozwiązanie dostosowane do sytuacji danej pacjentki.
Trzeba pamiętać, że to nie wieloletnie stosowanie pigułek antykoncepcyjnych przyczynia się do późniejszych problemów z płodnością. Wiek kobiety pragnącej zajść w ciążę jest absolutnie kluczowy. Rezerwa jajnikowa kobiety, która maleje z wiekiem, ma kluczowy wpływ na płodność. Problemy z poczęciem dziecka po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej, są często mylnie przypisywane tabletkom antykoncepcyjnym. Pomija się wówczas fakt, że kobieta przekroczyła np. 35 rok życia. Jak już wiemy to właśnie ten czynnik, może stanowić w jej przypadku kluczową przyczynę problemów z zajściem w ciążę.
Nie istnieje (poza wstrzemięźliwością seksualną i chirurgiczną ingerencją w narządy rozrodcze kobiety lub mężczyzny) metoda antykoncepcyjna, która dawałaby stuprocentową ochronę przed zapłodnieniem. Tabletki antykoncepcyjne również nie są taką metodą. Zdarza się, że w ciążę zachodzą kobiety, które regularnie i sumiennie przyjmują pigułki. Jest to bardzo niewielki odsetek, ale jednak istniejący. Ponadto, na skuteczność środków antykoncepcyjnych wpływa wiele czynników takich, jak np. pominięcie pigułki z blistra. Mogą to być również zaburzenia we wchłanianiu lub metabolizowaniu zawartych w niej hormonów.
Nie istnieją żadne badania naukowe potwierdzające, że wieloletnie przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych może mieć negatywny wpływ na przebieg ciąży. Wciąż powielane są liczne mity:
Nowe tabletki antykoncepyjne zawierają minimalne dawki hormonów.
Zdarzają się sytuacje, w których kobieta zachodzi w ciążę pomimo przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych. Przekonanie, że przyjmowanie w pierwszych tygodniach niewykrytej ciąży tabletek antykoncepcyjnych, może negatywnie wpłynąć na rozwój płodu lub powstanie u niego wad wrodzonych jest po prostu mitem. Nie ma ku temu przesłanek naukowych.
Powielanie mitów dotyczących kwestii “tabletki antykoncepcyjne a ciąża” jest niezwykle szkodliwe dla procesu planowania rodziny. Doustna antykoncepcja hormonalna jest obecnie jedną z najbardziej skutecznych metod zapobiegania ciąży. Pozwala to na podjęcie świadomej decyzji dotyczącej czasu, w którym partnerzy czują się gotowi do założenia rodziny. Zawsze najlepszym wyjściem jest jednak szczera rozmowa z lekarzem ginekologiem.