Badanie drożności jajowodów - kiedy należy wykonać i jak przygotować się do badania?

Jest to najczęstsza przyczyna niedrożności jajowodów, często wynikająca z infekcji przenoszonych drogą płciową, takich jak chlamydia lub rzeżączka. Infekcja może prowadzić do tworzenia się blizn i zrostów w jajowodach, co może blokować przepływ komórki jajowej.

Stan, w którym tkanka podobna do błony śluzowej macicy rośnie poza macicą, w tym na jajowodach, może powodować zrosty i bliznowacenie, co utrudnia drożność jajowodów.

Jakakolwiek operacja w obrębie jamy brzusznej, w tym operacje na jajnikach, macicy czy jajowodach, może prowadzić do powstawania zrostów, które z kolei mogą zablokować jajowody.

Stan zapalny jajników i jajowodów, często spowodowany przez infekcję. Może prowadzić do powstawania blizn i zrostów w jajowodach.

Niektóre kobiety rodzą się z wrodzonymi anomaliami jajowodów, które mogą wpływać na ich drożność.

Jeśli rozwija się w jajowodzie, może uszkodzić jajowód i spowodować jego niedrożność.

Infekcje bakteryjne, które mogą nie dawać wyraźnych objawów, ale przyczyniać się do problemów z płodnością, w tym do niedrożności jajowodów.

Istnieje kilka metod wykonania badania drożności jajowodów, które mogą być wykorzystane w diagnostyce niepłodności. Do najważniejszych z nich należy badanie HSG, Sono-HSG, laparoskopia, salpingoskopia oraz test z roztworem wodnym.

Badanie polega na wprowadzeniu specjalnej substancji kontrastowej do jamy macicy. Wykonuje się tę procedurę poprzez szyjkę macicy przy użyciu cienkiego katetera. Następnie, przy użyciu aparatu rentgenowskiego, wykonuje się serię zdjęć rentgenowskich. Substancja kontrastowa wypełnia jamę macicy i jajowody, co umożliwia ocenę ich kształtu, wielkości oraz drożności. Jeśli jajowody są drożne, substancja kontrastowa swobodnie przepływa przez nie i rozchodzi się w jamie brzusznej, co jest widoczne na zdjęciach rentgenowskich.

Procedura HSG zazwyczaj przeprowadzana jest w pierwszej połowie cyklu miesiączkowego kobiety, po zakończeniu miesiączki, ale przed owulacją, aby uniknąć przeprowadzenia badania w przypadku wczesnej ciąży.

Sono-HSG, znane również jako sonohisterografia lub histerosonografia, to procedura medyczna wykorzystująca ultradźwięki (sonografia) do oceny jamy macicy i stanu jajowodów, szczególnie w kontekście oceny niepłodności, nieprawidłowych krwawień lub innych problemów ginekologicznych. Różni się od tradycyjnej histerosalpingografii (HSG) tym, że używa ultradźwięków zamiast promieniowania rentgenowskiego.

Laparoskopia to minimalnie inwazyjna procedura chirurgiczna, podczas której chirurg wykonuje małe nacięcia w brzuchu, aby wprowadzić laparoskop (cienki instrument z kamerą) i inne narzędzia. Pozwala to bezpośrednio ocenić narządy miednicy mniejszej, w tym jajowody, oraz przeprowadzić test na drożność jajowodów przez wprowadzenie barwnika do jamy macicy i obserwację jego przepływu przez jajowody. Laparoskopia umożliwia nie tylko diagnozę, ale również leczenie niektórych problemów, takich jak zrosty czy endometrioza.

Czyli technika endoskopowa, która polega na wprowadzeniu mikroskopijnego endoskopu do światła jajowodu przez otwór brzuszny w trakcie laparoskopii. Pozwala na bezpośrednią ocenę wewnętrznej struktury jajowodów, choć jest rzadziej stosowana ze względu na swoją inwazyjność i ograniczoną dostępność.

Jest to mniej inwazyjna alternatywa dla HSG, podczas której do jamy macicy wprowadza się roztwór soli fizjologicznej lub inną bezpieczną dla pacjenta substancję, aby za pomocą ultrasonografii ocenić drożność jajowodów. Choć może nie dostarczać tak szczegółowych informacji jak HSG, jest to metoda mniej bolesna i pozbawiona promieniowania rentgenowskiego.

Jeżeli uszkodzenie jajowodów jest zbyt rozległe, lub inne metody leczenia zawiodły, pary mogą rozważyć zapłodnienie in vitro jako alternatywę. IVF pozwala ominąć problem niedrożnych jajowodów, ponieważ zapłodnienie komórki jajowej odbywa się poza organizmem kobiety, a następnie embrion jest transferowany bezpośrednio do macicy.

Proces leczenia niedrożności jajowodów jest zatem niezwykle ważny w kontekście leczenia niepłodności, ponieważ odpowiednio dobrana metoda może znacząco zwiększyć szanse pary na poczęcie dziecka. Decyzja o wyborze metody leczenia powinna być jednak zawsze poprzedzona dokładną diagnostyką i konsultacją z doświadczonym specjalistą.