Data aktualizacji: 9 sierpnia 2024
Data utworzenia: 30 marca 2022
Przeczytasz w 3 min
Rak szyjki macicy jest drugim co do częstości występowania nowotworem złośliwym dróg rodnych kobiet w wieku 40-45 lat. We wczesnym okresie rozwoju, gdy szanse na wyleczenie są największe, nie daje żadnych dolegliwości. Stąd tak ważne jest aby regularnie wykonywać badanie cytologiczne, które jest podstawowym badaniem diagnostycznym w kierunku wykrycia wczesnych zmian.
Obecnie uważa się, że główną przyczyną rozwoju raka szyjki macicy jest przetrwałe zakażenie wirusem HPV. Żaden z nowotworów nie jest tak wcześnie uchwytny w badaniu jak rak szyjki macicy i dlatego tak ważne jest aby systematycznie wykonywać cytologię.
Badanie polega na mikroskopowej ocenie wyglądu komórek nabłonkowych, które pokrywają błonę śluzową pochwy po uprzednim ich utrwaleniu i wybarwieniu. Najczęściej wykonywanym badaniem cytologicznym u kobiet jest ocena mikroskopowa komórek nabłonka wielowarstwowego płaskiego, pokrywającego część pochwową szyjki macicy, po uprzednim ich utrwaleniu i wybarwieniu metodą Papanicolaou.
Badanie cytologiczne pochwy (części pochwowej szyjki macicy) służy profilaktyce i wykrywaniu stanów przednowotworowych i raka inwazyjnego szyjki macicy, a także kontroli efektywności ich leczenia. Na podstawie badania cytologicznego ustala się dalsze postępowanie diagnostyczne (np. badanie kolposkopowe, wyłyżeczkowanie kanału szyjki i jamy macicy) oraz terapeutyczne (np. elektrokoagulację nadżerki tarczy części pochwowej szyjki macicy).
Badanie powinno być wykonywane od czasu rozpoczęcia współżycia płciowego raz na rok.
Nie ma konieczności wykonywania wcześniej innych badań. Kilka dni przed badaniem nie należy stosować leków miejscowych dopochwowo ani też płukania pochwy. Pacjentka powinna powstrzymać się od stosunków płciowych co najmniej 24 godziny przed badaniem. W przypadku stwierdzenia u pacjentki stanów zapalnych pochwy wskazane jest ich wyleczenie przed pobraniem materiału do badania cytologicznego.
Badanie polega na pobraniu z część szyjki macicy materiału komórkowego. Komórki złuszcza się poprzez pocieranie powierzchni tkanek jednorazową szczoteczką. Pobrany materiał komórkowy jest następnie rozprowadzany cienką warstwą na powierzchni szkiełka podstawowego i natychmiast umieszczany w płynie utrwalającym (jest to tzw. rozmaz cytologiczny). Tak przygotowany rozmaz podlega odpowiedniemu barwieniu (metodą Papanicolaou) a następnie poddawany jest ocenie mikroskopowej i opisowi wg standardu Betesda.
Informacje, które należy zgłosić wykonującemu badanie!
Przed badaniem datę ostatniej miesiączki i czas trwania cykli miesiączkowych (najdłuższy i najkrótszy) aktualnie przyjmowane leki – zwłaszcza hormonalne
W czasie badania wszelkie nagłe dolegliwości (np. ból)