Diagnostyka niepłodności męskiej

Niepłodność jest rozumiana jako niezdolność do osiągnięcia ciąży, w ciągu 1 roku regularnego (3-4 razy w tygodniu) współżycia partnerów bez stosowania środków antykoncepcyjnych.

Diagnostykę niepłodności należy rozpoczynać równocześnie u kobiety i mężczyzny. Niestety najczęściej bywa tak, że do lekarza jako pierwsza zgłasza się sama kobieta, a mężczyźni wyrażają zainteresowanie spotkaniem ze specjalistą dopiero po długich namowach.

Najwyższy czas to zmienić!

Bezpłodność męska oznacza stan nieuleczalny, w którym z przyczyn biologicznych nie ma możliwości zapłodnienia partnerki. Jednak takie sytuacje stanowią jedynie niewielki procent wszystkich przypadków i najczęściej wynikają z poważnych medycznych nieprawidłowości, takich jak na przykład wrodzony brak jąder.

Warto wspomnieć o czynnikach środowiskowych, które wpływają na zmniejszanie się płodności mężczyzn. Są to na przykład: długotrwała ekspozycja na ciepło w temperaturze powyżej 38°C, narażenie na promieniowanie jonizujące, wibracje, a także kontakt z metalami ciężkimi, rozpuszczalnikami organicznymi, pestycydami. 

Teoretycznie znajdujące się w otoczeniu źródła ciepła, noszenie obcisłej bielizny, trzymanie laptopa na kolanach, noszenie telefonu w kieszeni i częste gorące kąpiele, mogą obniżać płodność, jednak nie potwierdzają tego badania kliniczne.

Obecnie pomijany jest efekt termiczny telefonów komórkowych, natomiast zwraca się uwagę na intensywność i częstotliwość fal elektromagnetycznych i ich wpływ na obniżenie płodności mężczyzn. 

Styl życia nastawiony na pracę zarobkową nie pozostaje bez znaczenia – praca zmianowa, czy częste podróże wpływają na zaburzenia rytmu dobowego, niejednokrotnie wiążąc się z codziennym stresem i przemęczeniem, co w połączeniu z niską aktywnością fizyczną, lub nadmierną wagą, może prowadzić do spadku poziomu testosteronu oraz obniżenia potencji.

Warto podkreślić niekorzystny wpływ palenia papierosów, alkoholu i narkotyków na płodność mężczyzn poprzez obniżenie jakości nasienia oraz poziomu testosteronu. Palenie tytoniu wpływa na zmniejszenie ruchliwości i liczby prawidłowych plemników w nasieniu, które cechują się krótszą przeżywalnością.

Należy pamiętać, że niektóre leki mogą również działać toksycznie na gonady – przykładem może tu być przyjmowanie sterydów anabolicznych, które może wiązać się z długotrwałymi i nieodwracalnymi skutkami.

Przed pierwszą wizytą zaleca się wykonanie badania nasienia. Ważne jest, aby badanie nasienia wykonano po zachowaniu okresu wstrzemięźliwości płciowej (czas od ostatniego wytrysku nasienia), czyli od 2 do 5 dni. Krótszy czas powoduje zmniejszenie objętości i koncentracji plemników, dłuższy wpływa na wzrost objętości i koncentracji plemników, a także zwiększa odsetek plemników o nieprawidłowej morfologii. 

Pierwsza wizyta rozpoczyna się od dokładnie zebranego wywiadu. Lekarz powinien otrzymać informacje na temat wieku pacjenta, czasu trwania niepłodności i wcześniejszej płodności, częstości stosunków płciowych, a także zaburzeń funkcji płciowych, chorób wieku dziecięcego oraz przebiegu rozwoju i dojrzewania. Istotne są również choroby układowe, alergie, przebyte operacje, zakażenia przenoszone drogą płciową, ekspozycja na szkodliwe czynniki środowiskowe, a także stosowania substancji uzależniających (palenie papierosów, alkohol, narkotyki). 

Jeżeli diagnostyka niepłodności prowadzona jest już od pewnego czasu, to zalecane jest dostarczenie dotychczasowej, pełnej dokumentacji medycznej (wyniki badań hormonalnych, badania nasienia, opisy zabiegów szpitalnych).

Aglutynacja plemników to zjawisko polegające na przyleganiu ruchliwych plemników do siebie nawzajem, co może uniemożliwiać im ruch w wybranym kierunku. Wyróżniono cztery stopnie aglutynacji: 1. 50 plemników, w preparacie obecne plemniki niezwiązane; 4. wszystkie plemniki związane w dużych aglutynatach oraz aglutynaty łączące się ze sobą nawzajem.

Silna aglutynacja może wpływać na ruchliwość i koncentrację plemników. Obecność aglutynacji plemników nie jest wystarczająca, żeby wnioskować o immunologicznych przyczynach niepłodności, ale sugeruje obecność przeciwciał przeciwplemnikowych.

USG odgrywa istotną rolę w diagnostyce i leczeniu męskiej niepłodności, umożliwiając wizualizację struktur anatomicznych układu rozrodczego, a tym samym identyfikację potencjalnych przyczyn problemów z płodnością u mężczyzn.

Za pomocą ultrasonografii możliwe jest ocenienie wielkości i kształtu jąder, obecności zmian patologicznych, takich jak torbiele czy nowotwory, a także ocena przepływu krwi w narządach płciowych. 

Ponadto, badania ultrasonograficzne mogą być również wykorzystywane w trakcie zabiegów medycznych mających na celu poprawę płodności, takich jak punkcje biopsji jądra czy zabiegi chirurgiczne mające na celu usunięcie przeszkód w drogach odprowadzających nasienie.

Dzięki swojej bezpiecznej i nieinwazyjnej naturze, ultrasonografia stanowi cenne narzędzie diagnostyczne, wspierające kompleksową opiekę nad pacjentami z problemami z płodnością męską.

Badania genetyczne mają ogromne znaczenie w diagnostyce i leczeniu męskiej niepłodności, umożliwiając identyfikację zarówno jednoczynnikowych, jak i wieloczynnikowych przyczyn zaburzeń płodności u mężczyzn.

Analiza genetyczna może pomóc w wykryciu defektów genetycznych związanych z procesem spermatogenezy, takich jak mikrodelecje w obrębie chromosomów Y czy mutacje w genach związanych z produkcją i funkcjonowaniem plemników. Ponadto, badania genetyczne pozwalają również identyfikować czynniki genetyczne związane z innymi schorzeniami, które mogą wpływać na płodność, takimi jak zespoły chromosomalne czy wadliwe dziedziczenie autosomalne. 

Dzięki postępom w technologii sekwencjonowania DNA możliwe jest coraz bardziej precyzyjne określenie genetycznych podstaw niepłodności męskiej, co otwiera drzwi do nowych strategii leczenia.

Diagnostyka niepłodności męskiej jest kluczowa dla skutecznego leczenia par borykających się z problemami z zajściem w ciążę. Takie metody jak badanie nasienia, obrazowanie ultrasonograficzne czy badania genetyczne pozwalają na coraz precyzyjniejsze określenie przyczyn niepłodności męskiej.

Już dzisiaj skontaktuj się z naszymi konsultantami i wspólnie spełnijcie Twoje marzenia o założeniu rodziny.