Diagnostyka mężczyzny

Podstawowe badania nasienia

Diagnostyka mężczyzny to podstawowe informacji na temat płodności, które dostarcza badanie ogólne nasienia. Polega ono na analizie próbki spermy pod kątem kluczowych parametrów, takich jak m.in. liczba i jakość plemników oraz upłynnienie i objętość ejakulatu.

Badania nasienia umożliwiają określenie potencjału prokreacyjnego mężczyzny i dokładne zdiagnozowanie podłoża jego ewentualnych problemów z płodnością. Dzięki uzyskanym wynikom możliwe jest:

  • dokonanie oceny liczby i jakości plemników mężczyzny
  • określenie szans pacjenta na posiadanie potomstwa w drodze naturalnego poczęcia
  • zdiagnozowanie przyczyny problemów z poczęciem dziecka
  • w przypadku nieprawidłowości nasienia, określenie najskuteczniejszej ścieżki postępowania medycznego

Przed pierwszą wizytą u lekarza w diagnostyce mężczyzny – wykonaj badanie ogólne nasienia

Przed badaniem nasienia należy zachować abstynencję seksualną przez okres od 2 do 7 dni. Materiał pobierany jest w drodze masturbacji. Może zostać oddany w Klinice INVICTA, w specjalnym intymnym pomieszczeniu (po uprzednim zarezerwowaniu terminu) lub dostarczony do Kliniki w ciągu 30 min. od pobrania. Nasienie przekazywane jest do analizy w jałowym pojemniku (takim, jak na mocz). Badanie nasienia jest podstawowym markerem płodności mężczyzny. Dzięki niemu możemy określić potencjał prokreacyjny mężczyzny i dokładne zdiagnozować podłoże jego ewentualnych problemów z płodnością. Nieprawidłowości nasienia mogą dotyczyć liczby, ruchliwości, budowy, funkcji plemników oraz innych zaburzeń czy anomalii.

Czy wiesz, że…

W 2010 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zmieniła wartości referencyjne poszczególnych parametrów badania nasienia. Aktualne wartości przedstawiamy w poniższej tabeli.

 

ParametrWHO do 2010 r. WHO od 2010 r.
Abstynencja2-7 dni2-7 dni
Upłynnienie30-60 min.30-60 min.
Objętość2 ml1,5 ml
Liczba plemników w ejakulacie40 ml39 ml
Liczba plemników w 1 ml20 ml15 ml
Ruchliwość50%40%
Ruch progresywny (A+B)50%32%
Żywotność75%58%
Morfologia
nie dotyczy ogólnego badania nasienia
30%4%

Poszerzona diagnostyka mężczyzny

Jeśli badanie ogólne nasienia wykaże nieprawidłowości lub lekarz po przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu z pacjentem dostrzeże taką potrzebę, konieczne może być wykonanie dodatkowych badań. Laboratoria INVICTA jako pierwsze w Polsce wprowadziły nowoczesne testy pozwalające na kompleksową i zaawansowaną naukowo diagnostykę nasienia. Poza standardowymi procedurami badawczymi w ofercie Klinik INVICTA znajdują się m.in.:

  • badanie fragmentacji DNA plemników
  • morfologia plemników pod dużym powiększeniem (MSOME)
  • test hypoosmotyczny HOS
  • rozszerzone badanie SOME+HOS
  • test wiązania plemników z hialuronianem
  • separacja diagnostyczna plemników
  • diagnostyczna biopsja jądra

Fragmentacja DNA plemnika

Badanie fragmentacji DNA plemnika pozwala na szczegółowe zbadanie jakości materiału genetycznego jako prognostycznego parametru skuteczności zapłodnienia, rozwoju ciąży i urodzenia zdrowego dziecka. Standardowa ocena nasienia nie zawsze dostarcza wszystkich koniecznych informacji umożliwiających określenie płodności pacjenta.

Zarodki uzyskane wskutek zapłodnienia komórki jajowej plemnikiem z nieprawidłowym (wysokim) stopniem fragmentacji DNA mają słabe rokowania już na etapie rozwoju w stadium blastocysty (5-dniowy zarodek). Podane do macicy znacznie gorzej się przyjmują, a uzyskane dzięki nim ciąże częściej mogą kończyć się poronieniami, nieprawidłowościami i zwiększoną podatnością potomstwa na zachorowalność na nowotwory.

Podwyższony poziom fragmentacji DNA plemnikowego związany jest m. in. z infekcjami, gorączką, podwyższeniem temperatury w okolicach jąder, paleniem papierosów, nieodpowiednią dietą, używkami, ekspozycją na zanieczyszczenia środowiskowe, jak również z zaawansowanym wiekiem. Leczenie, a dokładniej zminimalizowanie poziomu fragmentacji zależy od czynnika sprawczego. Jeśli przyczyną uszkodzeń w chromatynie był stres oksydacyjny, zmiana stylu życia oraz zbilansowana dieta mogą przyczynić się do obniżenia stopnia uszkodzenia DNA. Stosowanie antybiotykoterapii w przypadku stanów infekcyjnych również powinno poskutkować obniżeniem poziomu fragmentacji. Zweryfikowanie trafności podjętych czynności należy sprawdzić oceniając jakość materiału genetycznego powtórnie, w odstępie 2-3 miesięcy od pierwszej analizy.

Badanie stresu oksydacyjnego (ROS) – diagnostyka mężczyzny

Kompleksowe badanie nasienia, które umożliwia określenie poziomu stresu oksydacyjnego plemników na podstawie pobranych kilku kropel nasienia. W przypadku, gdy widoczne są nieprawidłowości, lekarz może zaplanować odpowiednie postępowanie, w tym farmakoterapię, suplementację i zmianę diety, które mają na celu poprawę wyników. Redukcja stresu oksydacyjnego może pozytywnie wpłynąć na płodność i zwiększyć szanse na naturalną koncepcję. Wysoki poziom stresu oksydacyjnego zaburza proces zapłodnienia, może negatywnie wpływać na rozwój zarodków, a także zmniejszać szanse na powodzenie programów in vitro.

Rozszerzone badanie nasienia MSOME – diagnostyka mężczyzny

Rozszerzone Badanie Nasienia MSOME (ang. Motile Sperm Organelle Morphology Examination) to badanie morfologii plemników pod dużym powiększeniem. Diagnostyka metodą MSOME pozwala na uwzględnienie struktur wewnątrzkomórkowych plemników, między innymi obecności wakuoli oraz ich wielkości. Istnieje związek pomiędzy obecnością wakuoli, a uszkodzeniem chromatyny jądrowej plemnika. Duże wakuole mogą sugerować nieprawidłowości w nasieniu (m. in. aberracje chromosomalne) lub uszkodzenie DNA. Badanie wykonywane jest m. in. w celu kwalifikacji pacjenta do procedury wspomaganego rozrodu IMSI-MSOME.

Test hypoosmotyczny HOS – diagnostyka mężczyzny

Test Hypoosmotyczny HOS (ang. Hypo-osmotic Swelling Test) to rozszerzone badanie nasienia, które pozwala na ocenę żywotności plemników, a także na analizę prawidłowości budowy ich błony komórkowej. W żywych plemnikach, w środowisku hypoosmotycznym woda przechodzi przez półprzepuszczalną błonę komórkową plemnika do jego wnętrza powodując zwijanie się witki. Reakcja ta jest możliwa tylko przy zdrowym nasieniu, gdzie plemniki posiadają integralną błonę komórkową. Badanie wykonywane jest w celu identyfikacji plemników żywych.

Rozszerzone badanie nasienia SOME+HOS – diagnostyka mężczyzny

Rozszerzone Badanie Nasienia SOME+HOS wykonywane jest pod bardzo dużym powiększeniem. Polega na ocenie morfologii główki plemnika i jej struktur wewnętrznych, a także na ocenie reakcji witki w środowisku hypoosmotycznym. Rozszerzone badanie nasienia SOME+HOS wykonywane jest m.in. w celu kwalifikacji pacjenta do procedur wspomaganego rozrodu.

Test z hialuronianem – diagnostyka mężczyzny

Badaniem umożliwiającym ocenę jakości plemników oraz stopnia ich dojrzałości jest test ich wiązania z kwasem hialuronowych (hialuronianem). Substancja ta w znacznej ilości występuje w otoczeniu komórki jajowej, zdolność plemników do wiązania z hialuronianem jest więc istotna z perspektywy zapłodnienia. Pojawia się ona na zaawansowanym etapie rozwoju plemników, na podstawie badania można zatem wnioskować o prawidłowej lub nieprawidłowej funkcji i stopniu dojrzałości plemników. Analizy wykazują także związek zdolności do wiązania z hialuronianem z morfologią i jakością materiału genetycznego plemników.

Test możliwy jest do wykonania w przypadku obecności w nasieniu plemników ruchomych, przy odpowiedniej ich liczbie. Jest on wskazany w przypadku podejrzenia niepłodności idiopatycznej oraz jeśli istnieje potrzeba poszerzenia diagnostyki przed dalszymi działaniami medycznymi.

Separacja diagnostyczna plemnika – diagnostyka mężczyzny

Plemniki wykorzystywane w metodach zapłodnienia pozaustrojowego wymagają odpowiedniego przygotowania. Za pomocą technik izolacji plemników z nasienia następuje: oddzielenie plemników od plazmy nasienia, usunięcie substancji hamujących zdolność do zapłodnienia, zapoczątkowanie procesów ułatwiających zapłodnienie komórki jajowej, selekcja plemników o prawidłowej morfologii i ruchliwości, usunięcie bakterii, wirusów. Dzięki temu możemy wybrać zdrowe plemniki – bez uszkodzeń materiału genetycznego.

W izolacji plemników wykorzystuje się techniki takie jak:

  • płukanie nasienia
  • separacja plemników na nieciągłym gradiencie podłoża
  • migracja wstępująca – ang. swim up

Najczęściej wykorzystywaną metodą jest separacja plemników wykorzystująca proces wirowania na nieciągłym gradiencie Percollu (ang. Density Gradient Centrifugation), która pozwala na uzyskanie jednolitej populacji prawidłowych plemników, oddzielenie plemników od pozostałych elementów morfotycznych nasienia oraz niewielkie ryzyko utraty nielicznych plemników przy niewielkiej ich liczbie w ejakulacie.

Selekcja plemników przed zabiegiem docytoplazmatycznego podania plemnika do komórki jajowej pozwala uzyskać wyższy odsetek ciąż oraz zredukować liczbę porodów występujących przy zastosowaniu technik zapłodnienia pozaustrojowego. Badanie przeprowadza się przy użyciu hialuronianu będącego składnikiem podłóż hodowlanych i szalek selekcyjnych. Hialuronian to polisacharyd występujący naturalnie w przestrzeni otaczającej komórkę jajową. W czasie fizjologicznego zapłodnienia na powierzchni główki plemnika wykształcają się miejsca zdolne do wiązania hialuronianu, które są niezbędne w procesie wiązania się główki plemnika do komórki jajowej. Plemnik pozbawiony miejsc wiązania kwasu hialuronowego jest niezdolny do zapłodnienia oocytu. Zjawisko to zostało wykorzystane do oceny plemników również w technikach rozrodu wspomaganego. Diagnostyczny test z hialuronianem przeprowadzany w warunkach in vitro pozwala na wyselekcjonowanie dojrzałych, żywotnych plemników z niższym odsetkiem uszkodzeń DNA i normalną częstością występowania genetycznych zaburzeń. Efektem selekcji z hialuronianem jest uzyskanie plemników, które w fizjologicznych warunkach z sukcesem uczestniczą w procesie zapłodnienia.

Diagnostyczna biopsja jądra – diagnostyka mężczyzny

Diagnostyczna biopsja jądra to procedura polegająca na pobraniu wycinka tkanki celem weryfikacji histopatologicznej. Badanie wykonuje się drogą przeskórnej punkcji cienkoigłowej na zasadzie aspiracji lub w drodze otwartego postępowania chirurgicznego. Zabieg biopsji wykonuje się w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym. Pobrany materiał oceniany jest pod kątem obecności lub braku komórek plemnikotwórczych i plemników.

Wyizolowane plemniki wykorzystuje się w procesie zapłodnienia przy zastosowaniu procedury mikroiniekcji plemnika do komórki jajowej. Biopsję jądra wykonuje się najczęściej w przypadku stwierdzenia azoospermii (braku plemników w nasieniu) celem diagnostyki różnicowej azoospermii z niedrożności i azoospermii bez niedrożności przewodów wyprowadzających nasienie.

AMH u mężczyzn – diagnostyka mężczyzny

Od 7 tygodnia ciąży, komórki Sertoliego jąder płodu produkują hormon antymüllerowski (ang. Anti-Müllerian hormone, AMH), którego obecność powoduje zahamowanie rozwoju przewodów przyśródnerczowych Müllera, zapobiegając tym samym rozwojowi żeńskich narządów płciowych. Zanik przewodów Müllera zapewnia rozwój męskich narządów płciowych: najądrzy, nasieniowodów, pęcherzyków nasiennych, a produkowany przez komórki Leydiga jąder testosteron podtrzymuje dalszy ich rozwój i dojrzewanie.

AMH występuje w surowicy, w każdym okresie życia u chłopców i mężczyzn – od niemowlęctwa do wieku dorosłego. W przeciwieństwie do płci żeńskiej, gdzie AMH wykrywa się dopiero po okresie pokwitania. Od momentu osiągnięcia dojrzałości płciowej u mężczyzn, AMH występuje w niskim stężeniu w surowicy ze względu na hamowanie przez testosteron. Dodatkowo sekrecja AMH regulowana jest nie tylko przez testosteron , ale również przez komórki germinalne oraz FSH. Poziom AMH w surowicy jest markerem aktywności komórek Sertoliego u chłopców. Jego spadek w surowicy po okresie dojrzewania płciowego może być interpretowany jako wczesny objaw miejscowej aktywności testosteronu i aktywacji w jądrach procesu spermatogenezy. Po osiągnięciu dojrzałości płciowej u mężczyzn AMH obecny jest głównie w nasieniu i uważany za marker dojrzałości funkcjonalnej komórek Sertoliego oraz rozwoju procesu spermatogenezy. U mężczyzn z hipogonadyzmem hipogonadotropowym, brak wydzielania gonadotropin prowadzi do niedorozwoju jąder – poziomy AMH są wysokie ze względu na brak hamowania przez niskie stężenie gonadotropin i testosteronu. W przypadku mężczyzn z hipogonadyzmem hipogonadotropowym egzogenna podaż gonadotropin indukuje rozwój jąder, dojrzewanie płciowe oraz spermatogenezę, hamując tym samym wysokie stężenia AMH.

Prolaktyna (PRL) – diagnostyka mężczyzny

Prolaktyna, inaczej laktotropina, to hormon produkowany głównie w przysadce mózgowej. Prolaktyna pełni ponad 300 funkcji w organizmie, m.in. wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu rozrodczego, reguluje układ odpornościowy, a także wpływa na zachowanie i samopoczucie. Stymuluje jądra do wydzielania testosteronu. Zbyt niski poziom prolaktyny może powodować zaburzenia erekcji i wytrysku, pogorszenie jakości nasienia i zmniejszenie poziomu androgenów. Zbyt wysokie wartości mogą z kolei negatywnie wpływać na libido, a także prowadzić do rozwoju różnych innych zaburzeń, jak ginekomastia czy osteoporoza.

Chcę umówić wizytę

Diagnostyka mężczyzn – koszt badań

Usługi powiązane

Podobne wpisy

Infolinia

Pn-Pt.: 7:00 - 20:00
Sb.: 7:00 - 15:00

Formularz kontaktowy

Masz do nas pytania? Napisz. Odzwonimy do Ciebie.