Konsultacja medyczna: dr n. med. Włodzimierz Sieg
Data aktualizacji: 31 grudnia 2025
Data utworzenia: 31 sierpnia 2023
Przeczytasz w: 12 min
Według aktualnych danych, u co piątej pary starającej się o potomstwo mogą pojawić się różnego rodzaju zaburzenia płodności. Jednym z nich może być poronienie, czyli zakończenie ciąży przed upływem 20. tygodnia. Warto odnotować, że około 1-2% par w wieku rozrodczym doświadcza poronień nawracających.
Objawy poronienia zależą od rodzaju poronienia oraz od tygodnia, w którym dochodzi do utraty ciąży. Im dłużej trawa ciąża, tym objawy poronienia są silniejsze:
Poronienie samoistne to rodzaj poronienia, które następuje bez ingerencji lekarza. Kobieta zaczyna krwawić i roni w postaci bardziej obfitej niż zazwyczaj miesiączki.
Poronienie niezupełnie rozpoczyna się w ten sam sposób, co poronienie samoistne. Jednak w trakcie poronienia niezupełnego niezbędna jest pomoc lekarska, ponieważ w jamie macicy pozostały resztki łożyska, które należy usunąć.
Poronienie zatrzymane nazywane jest również poronieniem chybionym. Jest to rodzaj poronienia, w którym nastąpiło obumarcie płodu, jednak w okresie 8 tygodni nie nastąpiło jego wydalenie z organizmu, ponieważ organizm kobiety zachowuje się tak jakby nadal trwała ciąża. Szyjka macicy pozostaje zamknięta.
Jedynym objawem poronienia zatrzymanego jest brak powiększania się macicy. Zazwyczaj podczas kontrolnego USG przyszli rodzice dowiadują się, że lekarz stwierdza brak akcji serca u dziecka.
Jest to poronienie, które przebiega wraz z ogólnym zakażeniem organizmu kobiety. Poronieniu septycznemu zazwyczaj towarzyszy gorączka.
Poronieniem nawykowym (inaczej poronieniem nawracającym) nazywane jest trzecie oraz każde następne poronienie.
Jest to poronienie, podczas którego z organizmu wydalona została cała zawartość jamy macicy, czyli płód i kosmówka.
Poronienie zagrażające to stan, w którym istnieje ryzyko utraty ciąży, zwykle w pierwszych trzech miesiącach, ale nie doszło jeszcze do wydalenia zarodka lub płodu. W takim przypadku wymaga to natychmiastowej interwencji medycznej w celu zminimalizowania ryzyka poronienia i ochrony zdrowia matki i dziecka.
Prawdopodobieństwo poronienia dotyczy około 20% ciąż. Najczęstszą przyczyną poronienia są wady genetyczne płodu.
O największym ryzyku poronienia mówimy do 12 tygodnia ciąży. W ciągu pierwszych 3 miesięcy ciąży dochodzi do 80% poronień.
Najczęściej jako przyczyny poronień wskazuje się:
Występowanie samoistnych poronień u kobiety wymaga wnikliwej diagnostyki celem ustalenia przyczyn niepowodzenia w donoszeniu ciąży. O ile to możliwe, zaleca się przeprowadzenie specjalistycznych badań z materiału z poronienia.
Aby zdiagnozować, jaka jest przyczyna wczesnych utrat ciąż, najczęściej zaleca się, aby partnerzy wykonali badanie genetyczne w postaci tzw. kariotypu. W przypadku wykrycia nieprawidłowości, konieczna będzie konsultacja z genetykiem, który zaproponuje odpowiednie postępowanie.
Podstawowym badaniem jest USG. W przypadku podejrzenia wady macicy diagnostykę rozszerza się o badanie histerosalpigograficzne (HSG) oraz histeroskopię, która pozwala na obejrzenie wnętrza macicy oraz ewentualne usuniecie nieprawidłowości (np. przegrody w macicy).
Ocena obejmuje zbadanie obecności antykoagulanta tocznia, przeciwciał antykardiolipinowych oraz przeciwciał przeciwko beta-2 glikoproteinie.
Mutacja czynnika V Leiden w genie Proakceleryny, stężenie homocysteiny, stężenie białka S, białka C, stężenie antytrombiny III (AT III) czy mutacja genu protrombiny G20210A.
W celu wykrycia zaburzeń funkcji tarczycy czy zespołu policystycznych jajników.
Przebieg kolejnej ciąży po kilku przebytych poronieniach, jest uzależniony od przyczyny, która powoduje występowanie poronień. W przypadku czynników genetycznych rekomenduje się przeprowadzenie programu in vitro ze specjalistyczną diagnostyką preimplantacyjną PGT. Jeśli u źródeł trudności leży np. zespół antyfosfolipidowy, ciąża jest traktowana jako ciąża wysokiego ryzyka. Jeśli natomiast przyczyna tkwi w nieprawidłowej gospodarce hormonalnej, po korekcie zaburzeń ciąża może być traktowana jako prawidłowa.
…Istnieje wiele czynników, które można badać, aby zidentyfikować przyczyny i znaleźć odpowiednie rozwiązania.
Najbardziej przydatne testy:
Kariotyp
Ocena macicy; Ocena anatomiczna
Diagnostyka w kierunku zespółu antyfosfolipidowego
Ocena funkcji tarczycy
Mniej przydatne testy:
Ocena rezerwy jajnikowej
Badania lekarskie — u kobiet z objawami klinicznymi sugerującymi zaburzenie chorobowe mogą być wskazane dodatkowe badania laboratoryjne.
Stan nadkrzepliwości — istnieje obszerna i sprzeczna literatura na temat związku między trombofilią wrodzoną u matki a nawracającymi samoistnymi poronieniami występującymi w pierwszym trymestrze ciąży.
Badania bakteriologiczne i serologiczne
Autoprzeciwciała i zaburzenia immunologiczne
Badania w kierunku cukrzycy
Poziom progesteronu
Biopsja endometrium
Fragmentacja DNA plemnika
Badania USG, przeprowadzane regularnie w okresie pierwszych trzech tygodni ciąży, pozwalają na monitorowanie rozwoju płodu oraz wykrywanie ewentualnych ograniczeń wzrostu płodu.
Warto skonsultować się z ekspertami w klinice leczenia niepłodności, którzy przeprowadzą badania w obrębie narządu rodnego kobiety, w tym szyjki macicy, celem wykluczenia jej niewydolności oraz rozwarciem szyjki macicy, które mogą zwiększać prawdopodobieństwo poronienia. Dodatkowo należy przebadać poziom hormonów, w szczególności niedoczynność tarczycy, ponieważ może wpływać na zdolność do urodzenia zdrowego dziecka.
W przypadku wykrycia nieprawidłowości lub ryzyka utraty dziecka lekarz może rozważyć farmakologiczną indukcję poronienia. Wszystkie te badania i konsultacje są kluczowe dla zrozumienia przyczyn poronień nawracających i zwiększenia prawdopodobieństwa urodzenia zdrowego dziecka.
Choroby tarczycy, takie jak nadczynność tarczycy (hipertyreoza) i niedoczynność tarczycy (hipotyreoza), mogą znacząco wpływać na ryzyko poronienia u kobiet w ciąży. Tarczyca pełni istotną funkcję w regulacji hormonów w organizmie, a ich nieprawidłowa produkcja może powodować poważne komplikacje w trakcie ciąży.
Nadczynność tarczycy zwiększa ryzyko poronienia, ponieważ nadmiar hormonów tarczycy może zakłócać regularny przebieg ciąży. Może to prowadzić do nieprawidłowego rozwoju płodu i komplikacji, które zwiększają prawdopodobieństwo poronienia.
Z kolei niedoczynność tarczycy, czyli niedobór hormonów tarczycy, może powodować zaburzenia w rozwoju płodu, w tym upośledzenie intelektualne i fizyczne. To również zwiększa ryzyko poronienia, szczególnie w pierwszym trymestrze, kiedy to płód jest szczególnie podatny na wpływ hormonów tarczycy.
Diagnostyka i leczenie chorób tarczycy w okresie ciąży są kluczowe. Kobiety, które są chore na tarczycę lub mają rodzinny wywiad związanych z chorobami tarczycy, powinny regularnie monitorować swoje poziomy hormonów tarczycy i leczyć wszelkie nieprawidłowości. Odpowiednie leczenie, pod nadzorem lekarza endokrynologa lub ginekologa, może pomóc w zminimalizowaniu ryzyka poronienia i zapewnić zdrowy przebieg ciąży. Warto zawsze konsultować się z lekarzem w przypadku jakichkolwiek wątpliwości związanych z tarczycą w trakcie ciąży, aby zadbać o zdrowie matki i dziecka.
Poronienie wczesne, nazywane również poronieniem niezupełnym, jest jednym z rodzajów utraty ciąży, która może wystąpić w pierwszych 20 tygodniach ciąży. To bolesne doświadczenie dla przyszłych rodziców, zwykle kojarzone z wydaleniem zarodka lub płodu przed osiągnięciem punktu, w którym jest ona zdolna do przeżycia poza macicą matki. Przyczyny poronienia wczesnego mogą być różnorodne, w tym czynniki immunologiczne, wady budowy chromosomów zarodka lub choroby ogólnoustrojowe u matki.
Najczęstszą przyczyną poronienia wczesnego jest nieprawidłowy rozwój zarodka lub płodu, co skutkuje obumarciem ciąży. W takim przypadku organizm matki implementuje naturalny mechanizm, wywołując skurcze macicy, które prowadzą do krwawienia i wydalenia martwego zarodka.
Poronienie wczesne może wykluczać odczuwanie bólu, często kończąc się, zanim kobieta zdąży zorientować się, że jest w ciąży.
Jeśli doświadczy się poronienia wczesnego, ważne jest skonsultowanie się z lekarzem, który może określić przyczynę poronienia i zalecić odpowiednie leczenie, w tym farmakologiczne, aby pomóc w oczyszczeniu macicy. To traumatyczne wydarzenie, które może wpłynąć na zdolność kobiety do donoszenia ciąży w przyszłości, zwłaszcza jeśli problemy związane z niewydolnością ciałka żółtego lub innymi czynnikami powtarzają się.
Poronienie wczesne jest delikatnym tematem, który wymaga wsparcia emocjonalnego i medycznego, aby pomóc kobietom przezwyciężyć to trudne doświadczenie.
Poronienia sporadyczne, znane również jako pojedyncze poronienia, to utrata ciąży, która występuje raz lub sporadycznie, bez powtarzania się w kolejnych ciążach. Są one zwykle niezwiązane z jakimiś stałymi problemami zdrowotnymi kobiety i jej partnera. Poronienia sporadyczne mogą być wywołane różnymi czynnikami, takimi jak wady chromosomów zarodka, infekcje, problemy z implantacją zarodka czy nieprawidłowości w rozwoju płodu.
Choć poronienia sporadyczne są często jednorazowym zdarzeniem, mogą stanowić ogromne emocjonalne wyzwanie dla rodziców.
W przypadku poronienia sporadycznego warto skonsultować się z lekarzem w celu określenia przyczyny i wykluczenia ewentualnych czynników ryzyka, które mogą wpłynąć na kolejne ciąże. Dla wielu kobiet to pierwszy krok w dążeniu do zdrowej i udanej przyszłej ciąży.
Poronienia sporadyczne są trudne, ale nie oznaczają, że kobieta nie będzie mogła mieć zdrowego potomstwa w przyszłości, dlatego wsparcie i opieka medyczna są niezmiernie istotne w tym procesie.
W niektórych przypadkach istnieje szansa, aby zapobiec poronieniu. Najważniejsze jest jak najwcześniejsze rozpoznanie oznak zbliżającego się poronienia i w przypadku zaobserwowania oznak, zgłoszenie się do lekarza.
Niezmiernie ważne jest również odpowiednie przygotowanie organizmu na wysiłek, jakim jest ciąża. Wprowadzenie odpowiedniej diety lub suplementacji. Należy również wykonać niezbędne badania, aby skorygować ewentualne nieprawidłowości, takie jak np.
W przypadku wystąpienia wcześniejszych poronień należy ustalić ich przyczynę, wykonując zaproponowane przez lekarza badania – w tym badania genetyczne.
Warto pamiętać, że ryzyko poronień wzrasta wraz z wiekiem kobiety. Kobiety powyżej 35 roku życia znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka.
Badania ultrasonograficzne (USG) odgrywają kluczową rolę w opiece prenatalnej i mogą pomóc w zmniejszeniu ryzyka poronienia poprzez identyfikację potencjalnych problemów w trakcie ciąży oraz umożliwienie wczesnej interwencji lekarskiej. Istnieje kilka aspektów, w jakie sposób badania USG wpływają na obniżenie ryzyka poronienia.
Po pierwsze, badanie USG pozwala na monitorowanie wzrostu i rozwoju płodu, co pozwala na wczesne wykrycie ewentualnych nieprawidłowości lub opóźnień w rozwoju. To istotne, ponieważ wczesne rozpoznanie problemów może skutkować szybszą interwencją medyczną, która jest kluczowa w przypadku poronienia związanego z problemami rozwojowymi płodu.
Po drugie, USG pomagają w identyfikacji ewentualnych problemów związanych z narządem rodnym kobiety, takich jak niewydolność szyjki macicy, która może zwiększać ryzyko poronienia. Lekarze mogą monitorować długość szyjki macicy za pomocą badania USG i podejmować odpowiednie środki zapobiegawcze, takie jak założenie cerklage’u, aby wzmocnić szyjkę macicy i zmniejszyć ryzyko poronienia.
Wreszcie, badania USG umożliwiają wizualizację obecności rozwijającego się płodu, także w wczesnej ciąży, co może przynieść pocieszenie i zwiększyć zaufanie przyszłych rodziców do przebiegu ciąży. Badania USG pomagają także w wykrywaniu ewentualnych komplikacji, takich jak krwiak w macicy czy zaburzenia łożyska, które mogą wpłynąć na zdrowie płodu i ryzyko poronienia.
W związku z tym badania USG są istotnym narzędziem w opiece nad ciążą, pomagając w monitorowaniu zarówno matki, jak i dziecka oraz umożliwiając wczesną interwencję w przypadku problemów, co w efekcie przyczynia się do obniżenia ryzyka poronienia i zwiększa szansę na urodzenie zdrowego dziecka.