Udany transfer zarodków ma wpływ na sukces procedury in vitro. Kluczowa jest także liczba podanych zarodków. Dlaczego? Otrzymanie więcej rozwijających się płodów niż transferowanych zarodków, nie jest sukcesem z medycznego punktu widzenia. Należy jednak pamiętać o tym, że liczba podanych zarodków nie zawsze będzie odpowiadała liczbie rozwijających się płodów. Niezwykle istotne jest więc podjęcie decyzji o liczbie transferowanych zarodków przed zabiegiem ET.
Transfer zarodków a ryzyko uzyskania ciąży mnogiej
Stymulacja owulacji przed IVF może wiązać się z prawdopodobieństwem ciąży mnogiej. Warto wiedzieć, że taka sytuacja może nieść za sobą ryzyko powikłań zarówno dla płodu, jak i dla matki. Wśród zagrożeń wymieniamy m.in.: poronienie, stan przedrzucawkowy (podwyższone ciśnienie w czasie ciąży i inne towarzyszące mu objawy) i przedwczesny poród. Zwiększone ryzyko ciąży mnogiej w wyniku procedury in vitro występuje u pacjentek:
powyżej 37. roku życia,
podchodzących do metody IVF po raz pierwszy,
posiadających więcej niż dwa zarodki dobrej jakości.
Jednak co w przypadku, jeśli u pacjentek poniżej 35. roku życia występują wymienione czynniki ryzyka? Wówczas rekomenduje się transfer jednego zarodka. W taki sposób zmniejsza się ryzyko wystąpienia ciąży mnogiej.
Wszystkim innym pacjentkom do 40. roku życia zaleca się transfer 2 zarodków. U kobiet starszych można rozważać transfer 3 zarodków.
Od czego zależy liczba zarodków transferowanych do macicy?
Przydatne informacje możemy znaleźć w rekomendacjach opublikowanych w „Fertility and Sterility” z 2021 roku. Rekomendacje te opracowano na podstawie danych zgromadzonych przez ASRM (American Society for Reproductive Medicine) i SART (Society for Assisted Reproductive Technology) pod tytułem Guidelines on number of embryos transferred. Na ich podstawie można uznać, że liczba podawanych zarodków powinna zależeć nie tylko od wieku pacjentki i stadium rozwoju zarodka. Równie ważne są okoliczności medyczne. Należy sprawdzić, czy:
jest to pierwszy program IVF,
zarodki są dobrej jakości pod względem morfologicznym,
otrzymano wystarczającą liczbę zarodków dobrej jakości nadających się do zamrożenia,
poprzednie procedury IVF zakończyły się sukcesem.
SET – podanie pojedynczego zarodka – minimalizuje ryzyko pojawienia się ciąży bliźniaczej. Istotnie, liczba podanych zarodków w trakcie embriotransferu wpływa na sukces leczenia oraz bezpieczeństwo przebiegu ciąży. Stosując się do rekomendacji ESHRE, najczęściej podaje się jeden zarodek. W pewnej grupie pacjentek jest to uważane za jedyny skuteczny sposób na zmniejszenie częstości występowania ciąż bliźniaczych. Podanie jednego zarodka w połączeniu z mrożeniem zarodków dobrej jakości i ich późniejszym wykorzystaniem, daje możliwość osiągnięcia takiego samego wskaźnika urodzeń, co przeniesienie dwóch zarodków (DET).
Rekomendowana liczba transferowanych zarodków
(Źródło: : “Guidelines on number of embryos transfered” Fertility and Sterility 2009, nr 5(92)
Wiek kobiety
<35
35-37
38-40
41-42
Stadium rozwoju zarodka
Okoliczności medyczne
Zarodek w 2-3 dobie po
zapłodnieniu
Okoliczności sprzyjające
1-2
2
3
5
Zarodek w 2-3 dobie po
zapłodnieniu
Inne przypadki
2
3
4
5
Blastocysta
(zarodek w 5-6 dobie po
zapłodnieniu)
Okoliczności sprzyjające
1
2
2
3
Blastocysta
(zarodek w 5-6 dobie po
zapłodnieniu)
Inne przypadki
2
2
3
3
Decyzja o liczbie transferowanych zarodków powinna być zawsze podejmowana świadomie przez pacjentów, wspólnie z lekarzem i zawsze przed zabiegiem embriotransferu. Obecne wytyczne nie określają limitu embrionów dla kobiet w wieku 43 lat lub więcej. W wielu przypadkach po transferze zarodków do jamy macicy (w liczbie zgodnej z rekomendacjami) pozostają jeszcze zarodki, które za zgodą pary mogą zostać zamrożone. W późniejszym czasie będzie można je rozmrozić i wykorzystać do kolejnego zabiegu. Przeprowadzany w późniejszym czasie zabieg transferu zarodków uprzednio zamrożonych (ETM) nie wymaga już skomplikowanej procedury stymulacji owulacji. Kobieta nie musi stosować hormonów – zarodki są już gotowe do ponownego transferu. Warto wiedzieć, że zamrożone zarodki nie starzeją się. Proces ten jest hamowany przez wykorzystanie ciekłego azotu.
Jednak co zrobić, jeśli para nie planuje kolejnej ciąży? Może nadal przechowywać zarodki w Klinice, oddać je na cele badawcze lub przekazać je anonimowo innym osobom, które wymagają leczenia.
