Data aktualizacji: 5 lipca 2024
Data utworzenia: 13 marca 2022
Przeczytasz w 4 min
Przed przystąpieniem do stymulacji jajeczkowania należy dążyć do ustalenia przyczyny zaburzeń funkcji jajnika oraz unormowania masy ciała pacjentki. Konieczna jest weryfikacja drożności jajowodów oraz ocena nasienia partnera.
Na początku od obojga partnerów zbierany jest wywiad ze szczególnym uwzględnieniem czynników mogących mieć wpływ na bezpieczeństwo zabiegu IVF oraz na określenie przybliżonego rokowania co do powodzenia zabiegu. Pacjentka i pacjent samodzielnie lub przy pomocy pielęgniarki, położnej lub opiekuna pacjenta wypełniają formularze ankiety pierwszorazowej dotyczących historii medycznej oraz historii genetycznej. Konieczne jest m.in.: uzyskanie odpowiedzi na pytania dotyczące wieku wystąpienia pierwszej miesiączki, długości cyklu, objawów owulacji, wcześniejszej historii położniczej, występowania wrodzonych chorób w rodzinie, przebycia stanów zapalnych przydatków, aktualnych lub przebytych poważnych chorób ogólnoustrojowych, chorób przenoszonych drogą płciową, stosowania używek i występowanie uzależnień.
U mężczyzny istotne jest m.in. ustalenie wcześniejszej płodności, przebytych chorób wieku dziecięcego i wywiadu rozwojowego, chorób przebytych i obecnych, w tym ogólnoustrojowych (np. cukrzyca), chorób wrodzonych w rodzinie, przebytych operacji oraz stosowanych terapii, przebytych chorób przenoszonych drogą płciową, ekspozycji gonad na czynniki toksyczne, w tym podwyższoną temperaturę.
Zgodnie z obowiązującymi dyrektywami Unii Europejskiej, u obojga partnerów przed zapłodnieniem pozaustrojowym, wykonuje się testy w kierunku infekcji: wirusowego zapalenia wątroby typu B i C, HIV.
Dodatkowo rekomenduje się badania w kierunku chlamydiozy i kiły.
Przed rozpoczęciem leczenia konieczne jest zbadanie pacjentki, a także wykonanie wybranych badań hormonalnych oraz badań obrazowych. Niezbędne jest badanie ginekologiczne, pobranie cytologii (lub prawidłowy wynik badania cytologicznego nie starszy niż 12 miesięcy), pH pochwy, ewentualnie posiew. Wykonuje się USG narządu rodnego z oceną liczby pęcherzyków antralnych (sondą dopochwową), badania hormonalne, a także badania podstawowe związane z zabiegiem punkcji jajników oraz znieczuleniem ogólnym (w tym koniecznie grupa krwi) oraz badania genetyczne takie jak kariotyp z limfocytów, CFTR i inne.
W celu oceny stanu anatomicznego narządu rodnego u kobiet zleca się badania obrazowe takie jak USG (ultrasonografia) oraz histerosalpingografia (HSG) lub histerosalpingosonografia kontrastowa (HyCoSy). Przy klinicznym podejrzeniu zmian jajowodowych, metodą z wyboru jest laparoskopia z badaniem drożności jajowodów (tzw. złoty standard w ocenie drożności jajowodów), a przy podejrzeniu zmian macicznych – histeroskopia. Przy podejrzeniu patologii jajowodów, jamy macicy (mięśniaki, zrosty, przegroda jamy macicy), endometriozy rozważa się postępowanie operacyjne.
Podstawowym testem diagnostycznym jest badanie nasienia, a w przypadku nieprawidłowego wyniku ewentualne badania dodatkowe według wskazań lekarskich. Mężczyzna przed rozpoczęciem leczenia powinien skorzystać z konsultacji andrologicznej u lekarza androloga, urologa lub lekarza Kliniki Leczenia Niepłodności. W trakcie konsultacji lekarz przeprowadza badanie palpacyjne pacjenta i ocenia prawidłowość budowy narządów płciowych, wielkość i położenie jąder, położenie ujścia cewki moczowej, obecność i konsystencję nasieniowodów i najądrzy, obecność żylaków powrózka nasiennego. Zalecone mogą być dodatkowo: badanie USG oraz ocena endokrynologiczna pacjenta (m.in. stężenia gonadotropin, prolaktyny i testosteronu w surowicy), a także kariotyp z limfocytów, analiza delecji chromosomu Y, testy genetyczne na obecność mutacji genu CFTR, AZF.