Konsultacja medyczna: dr n. med. Włodzimierz Sieg
Data aktualizacji: 18 października 2023
Data utworzenia: 11 marca 2022
Przeczytasz w 5 min
Według badań, 1 na 10 mężczyzn starających się o dziecko, ma problem z płodnością. Najczęściej przyczyną jest słaba jakość nasienia, którą w części przypadków można poprawić odpowiednio modyfikując styl życia. Warto pomyśleć również o wprowadzeniu do codziennego menu produktów, które mogą dodatnio wpływać na płodność mężczyzny.
Niepłodność męska jest definiowana jako niemożność zapłodnienia partnerki w okresie roku regularnego współżycia bez stosowania antykoncepcji. Szacuje się, że w Polsce około 14-20% par starających się o ciążę ma problemy z płodnością. Jeśli założymy, że przyczyna trudności w poczęciu dziecka leży w ok. połowie przypadków po stronie mężczyzny, to można powiedzieć, że u ok. 8% panów wystąpią zaburzenia jakości nasienia.
Na męską płodność wpływ ma wiele czynników. Wszystkie one wymagają szczegółowej analizy, jeśli chcemy profesjonalnie ocenić funkcje rozrodcze. Pod lupę wziąć należy zarówno tryb życia czy dietę mężczyzny, jak i aspekty związane z jego zdrowiem m.in. uwarunkowania genetyczne, zaburzenia hormonalne, infekcje.
Niestety, bez odpowiednich badań, zweryfikowanie jakości spermy nie jest łatwe. Pewnych obserwacji dokonać można jednak samodzielnie. Prawidłowy ejakulat powinien mieć barwę mleczno-opalizującą. Jeśli jest przejrzysty, najprawdopodobniej świadczy to o małej liczbie plemników. Oczywiście, by potwierdzić takie „domowe” rozpoznanie, należy wykonać przynajmniej badanie ogólne nasienia.
W wielu przypadkach możemy sami zadbać o płodność. Najważniejszy jest zdrowy tryb życia. Nie należy unikać aktywności fizycznej, wręcz przeciwnie warto spędzać aktywnie 6-10 godzin tygodniowo. Uprawiając sport nie należy się jednak zbytnio forsować, wskazana jest umiarkowana aktywność fizyczna.
Najlepiej jest utrzymać BMI na poziomie 20-25, ponieważ zarówno mężczyźni otyli, jak i bardzo szczupli mają zazwyczaj zdecydowanie gorsze parametry nasienia. Badania wykazały, że u mężczyzn ze zbyt wysokim BMI występuje podwyższona fragmentacja DNA plemników.
Planując dziecko, warto pomyśleć o diecie na płodność mężczyzny. Wystarczy wzbogacić menu o kilka produktów i wyeliminować niezdrowe jedzenie. Na męską płodność bardzo korzystnie wpływa cynk, który związany jest z produkcją testosteronu. Znajdziemy go m.in. w pestkach dyni, czerwonym mięsie, rybach, roślinach strączkowych. Podobnie działa witamina E, którą znajdziemy w olejach roślinnych, jajach, margarynie, orzechach laskowych oraz witamina C, która znajduje się w cytrusach i kiszonkach.
Innym pierwiastkiem, o który warto wzbogacić dietę jest wspomagający produkcję plemników selen. Doskonałym jego źródłem jest brązowy ryż, pszenica, czosnek, grzyby owies, pestki dyni, a także drób, półtłuste mleko, chude mięso i ryby.
Każda kobieta spodziewająca się dziecka, wie jak ważna jest suplementacja kwasu foliowego (to popularniejsza nazwa witaminy B9). Okazuje się, że jest to substancja równie istotna dla zdrowia mężczyzn, dlatego warto jeść zielone warzywa liściaste (np. brokuły), fasolę, groch, owoce oraz wątróbkę wołową.
O tym, że palenie szkodzi, nie trzeba nikomu przypominać. Podobnie jest z alkoholem, który spożywany w nadmiernych ilościach wpływa negatywnie na męską płodność. Według ekspertów, nie powinno się przekraczać dawki 30 ml spirytusu dziennie.
Mężczyźni powinni również wstrzymać się od stosowania anabolików, których zażywanie stanowi jedną z najczęstszych przyczyn obniżenia płodności u mężczyzn.
Trzeba mieć świadomość, że w wielu przypadkach zaburzenia w procesie spermatogenezy mogą być nieodwracalne. Dodatkowo pojawić się mogą problemy ze wzwodem – może się nawet zdarzyć, że żaden lek na potencję nie będzie w stanie pomóc.
Po konsultacji z lekarzem, można rozważyć zastosowanie suplementów diety. Na rynku jest sporo preparatów o bardzo zróżnicowanym składzie. Należy jednak pamiętać, że jakość nasienia może zmieniać się w różnych okresach życia. Udowadniają to badania, które przeprowadzono na grupie zdrowych mężczyzn.
Przez rok co tydzień analizowano jakość ich nasienia. Okazało się, że są okresy w życiu mężczyzny, kiedy sperma jest dobrej jakości, a potem – dość długie okresy, kiedy jej parametry spadają poniżej normy. Jeśli więc pacjent stosuje suplementy diety i porównuje wyniki badań przed stosowaniem i po, może często błędnie wnioskować, że poprawa parametrów jest związana z ich przyjmowaniem. Może to być po prostu lepszy okres.