Konsultacja medyczna: dr n. med. Włodzimierz Sieg
Data aktualizacji: 2 stycznia 2025
Data utworzenia: 22 sierpnia 2023
Przeczytasz w: 6 min
Badanie nasienia stanowi istotny aspekt diagnostyczny w ocenie płodności mężczyzn. Analiza nasienia pozwala sprawdzić ruchliwość i żywotność plemników, co przekłada się na oszacowanie możliwości reprodukcyjnych mężczyzny. W poniższym artykule opowiemy o tym, jak ten proces wygląda w Klinice INVICTA i omówimy najważniejsze parametry nasienia.
Badanie nasienia, określane również jako seminogram lub spermiogram, nie wymaga specjalnych przygotowań. Przed oddaniem materiału do analizy należy jedynie zachować wstrzemięźliwość seksualną przez okres 2-7 dni oraz unikać spożywania alkoholu.
Procedura pobrania nasienia do analizy rozpoczyna się od wizyty w Klinice Leczenia Niepłodności INVICTA. Pacjent kieruje się do specjalnego, intymnego pomieszczenia, gdzie oddaje spermę drogą masturbacji do sterylnego pojemnika. Materiał można także dostarczyć do laboratorium w ciągu 30 min od pobrania w warunkach domowych. Próbka jest następnie sprawdzana pod mikroskopem w celu oceny poszczególnych parametrów.
Analizując wyniki, należy wziąć pod uwagę wszystkie kluczowe parametry. Jednym z głównych wskaźników jest koncentracja, która informuje o ilości plemników w 1 ml nasienia. Wartość referencyjna wg WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) wynosi powyżej 15 mln plemników na 1 ml nasienia.
Kolejnym ważnym parametrem jest ruchliwość plemników, czyli zdolność do poruszania się i przemieszczania w kierunku żeńskiej gamety. Wynik ten określa, w jakim procencie męskie gamety są w stanie zapłodnić komórkę jajową. Wartość referencyjna wynosi w tym przypadku 40%, a plemniki są klasyfikowane na trzy główne kategorie:
Inne parametry, takie jak objętość i pH nasienia oraz obecność białka lub innych substancji, również wiele wnoszą do analizy. Wartości te mogą pomóc lekarzom zidentyfikować potencjalne przyczyny trudności w poczęciu dziecka i zalecić odpowiednie leczenie lub interwencje medyczne. Należy jednak pamiętać, aby nie interpretować wyników na własną rękę, pozostawiając to specjalistom zajmującym się leczeniem niepłodności.
Przy ocenie spermiogramu bierze się również pod uwagę budowę i kształt plemników. Te o nieprawidłowej morfologii mogą mieć trudności zarówno w poruszaniu się, jak i w zapłodnieniu komórki jajowej.
Całkowita liczba plemników informuje nas o ogólnej liczbie plemników obecnych w nasieniu, również tych, które nie są zdolne do połączenia się z komórką jajową. Zgodnie z ogólnie przyjętymi standardami, uważa się, że prawidłowa całkowita ilość plemników powinna wynosić co najmniej 39 mln na całkowitą objętość nasienia. Niemniej jednak wartości te mogą znacząco różnić się między poszczególnymi osobami, a pomiary mogą być podatne na zmiany w czasie.
Oligospermią nazywamy niską całkowitą liczbę plemników. Najczęstszymi przyczynami zaburzenia są stres, infekcje, problemy hormonalne, palenie tytoniu czy nadmierna ekspozycja na toksyczne substancje.
Azoospermia oznacza całkowity brak plemników w nasieniu mężczyzny. Jest to bardzo poważny stan, na który mogą wpływać różne czynniki, takie jak uszkodzenia jąder, problemy hormonalne lub obecność blokady w nasieniowodach.
Rozszerzone badanie nasienia daje pełniejszy obraz stanu zdrowia pacjenta i pozwala na bardziej precyzyjną ocenę jakości i objętości płynu uwalnianego podczas wytrysku. Jest również pomocne w ustaleniu przyczyn niepłodności u mężczyzn.
Podczas procedury medycznej próbka nasienia jest dokładnie sprawdzana pod mikroskopem, a dodatkowo oceniane są zaawansowane parametry, takie jak zdolność plemników do przekraczania barier śluzowych szyjki macicy czy przyczepiania się do komórki jajowej. Rozszerzony test nasienia może również uwzględniać analizę fragmentacji DNA w plemnikach, co jest istotne w przypadku podejrzenia uszkodzenia genetycznego, które może wpływać na zdolność plemników do zapłodnienia.
Spermiogram w wersji rozszerzonej pozwala również na ocenę parametrów biochemicznych i fizykochemicznych nasienia, takich jak obecność substancji produkowanych przez prostatę czy skład chemiczny.
Wykonanie badania nasienia to kluczowy etap diagnostyki męskiej płodności, który może pomóc zidentyfikować potencjalne przyczyny problemów z poczęciem dziecka. Warto pamiętać, że nie każde zaburzenie płodności oznacza bezpłodność i całkowity brak nadziei na uzyskanie ciąży. Bezpłodność nie jest tożsama z niepłodnością, którą w wielu przypadkach można skutecznie leczyć.
W Klinikach INVICTA troszczymy się o indywidualne potrzeby naszych pacjentów. Doświadczony zespół specjalistów z przyjemnością przeprowadzi Cię przez proces leczenia i pomoże w spełnieniu marzeń o rodzicielstwie. Umów się na badanie ogólne nasienia i zadbaj o swoją płodność już dziś!
Rozszerzone badanie nasienia jest szczególnie przydatne w przypadkach trudności w zajściu w ciążę lub w sytuacjach, gdy standardowe spermiogramy nie dostarczają wystarczająco dokładnych informacji. Daje ono pełniejszy obraz stanu nasienia mężczyzny i pozwala na bardziej precyzyjną diagnostykę oraz dostosowanie leczenia lub terapii, jeśli zachodzi taka potrzeba.
J. Macleod, Y. Wang, „Male fertility potential in terms of semen quality: a review of the past, a study of the present.”, Fertility and Sterility 31.2 (1979): 103-116
A. Hirsh, „Male subfertility.”, Bmj 327.7416 (2003): 669-672
D. J. Baker, „Semen analysis.”, Clinical Laboratory Science 20.3 (2007): 172